Ophrys (Arısalebi)

Özet

Ophrys (Arısalebi) çoğunlukla açık alanlarda görülen ve çiçek desenlerinin çeşitli böcekleri andırması ile dikkat çeken orkideleri barındıran bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asparagales

Kuşkonmaz takımı

Orchidaceae

Salepgiller

Tanımı

Ophrys (Arısalebi) çoğunlukla küçük boylu orkidelerden oluşan bir cinstir. 2 adet yuvarlak ve bölünmemiş yumruları vardır. Gövde çıplaktır. Yapraklar çoğunlukla tabanda rozet halinde ya da gövdede olup bunlar beneksizdir. Çiçek durumu gevşektir. Çiçekler oldukça gösterişlidir ve çeşitli böcekleri andırırlar. Çanak ve taç yapraklar serbest ve yayılıcıdır. Çanak yapraklar daha iri, zaman zaman kıvrık, genellikle çıplak, yeşil, pembe ya da beyazımsıdır. Taç yapraklar çıplak ya da kıllıdır. Labellum mahmuzsuz, düzleştirilmiş, kavisli ya da güçlü biçimde dışbükey, düz, neredeyse düz ya da üç loblu, zaman zaman tabanda iki koniksi yanal çıkıntılı, sıklıkla belirgin, bükük, yatay ya da yukarı dönük tüysüz uç uzantılı ya da daha az belirgin uç mukrosu ile üst bölümde kadifemsi, çeşitli desenlerde, sıklıkla parlak, çıplak merkez bölge ya da desenli, bazı türlerde de parlak renkli kalkan biçimli bir bölgelidir. Sütun kısa ya da gagalı, küt, sivri ya da sipsivri uçlu bir bağladır. Pollinia iki adettir. Yumurtalık sapsız ve çıplaktır.

Türlerin büyük bölümü çayırlık alanları tercih etmekte, ayrıca ikincil olarak ise makilik alanlarda görülmektedir. Tozlaşmayı sağlamak için erkek arıları aldatmaya yönelik dişi arıların görünüm, renk ve kokularını taklit ederler. Cins Akdeniz havzası, Avrupa ve batı Asya’ya özgüdür. Yumrulardan salep elde edilmektedir ancak orkide türlerinin doğadan toplanması kesinlikle yasaktır ve kanunla koruma altındadırlar. Bitki hüneri simgeler. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Yunanca kaş anlamına gelir ve bu bağlamda çiçeklerin kenarlarının belirgin biçimde tüylü olmasına dikkat çekmektedir. Diğer görüş ise Roma uygarlığında kadınların kaşlarını karartmak için bu bitkileri kullanmaları ile ilgilidir. Bu doğrultuda Plinius, bitkileri Roma’da kadınların kaşlarını karartmak için kullandıklarını yazar.