Amaranthus graecizans (Ohraşan)

derleyen:

Özet

Amaranthus graecizans (Ohraşan) genelde işlenmemiş arazilerde görülen ve yaz ortasından güz sonuna kadar çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Caryophyllales

Karanfil takımı

Amaranthaceae

Horozibiğigiller

Amaranthus

Horozibiği

Tanımı

Amaranthus graecizans (Ohraşan) 45 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitki olup tabanda ve çoğunlukla üst bölümde de dallı, dik, yatık ya da yatık-yükselici bir bitkidir. Gövde ince ila kalın, köşeli, çıplak ya da özellikle çiçek durumu bölgesinde sıklıkla gevrek tüylüdür. Yapraklar çıplak ya da zaman zaman seyrek tüylü, uzun saplı, yaprak ayası genişçe yumurtamsı ila baklavamsı-yumurtamsı ila darca şeritsi-mızraksı, 4 ila 55 mm uzunluğunda, 2 ila 30 mm genişliğinde, ucu sivri ila küt ve tabanda daralıcı ila kamamsıdır. Çiçekler koltuklarda talkım kümeler halinde, erkek ve dişi çiçekler karışık ancak üst talkımlarda erkek çiçekler daha yaygındır. Bırahte ve ikincil bırahte darca mızraksı-dikdörtgensi ve sipsivri uçludur. Çiçek örtüsü bölümleri 3 adettir. Ercik 3 adettir. Kapsül neredeyse küresel ila yumurtamsıdır. Tohumlar parlak, sıkıştırılmış ve siyah renklidir.

Gözlem bilgileri

Doğal olarak Akdeniz havzası, Afrika ve Asya’da yayılış gösterir ancak günümüzde Avustralya ve Amerika kıtalarına da dağılmıştır. [Harita, Alt türlerSinonimlerHerbaryum] Çoğunlukla tahrip edilmiş arazilerde, yol kenarında ve bazen de boş tarlalarda görülen bitki umumiyetle temmuz ve kasım ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 900 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde ohraşan ve tilki kuyruğu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca solmaz çiçekli anlamına gelir. Çiçeklerin kesildikten sonra bile uzun süre canlılığını korumalarına işaret eder. Bu isim aynı zamanda yaz ayları başlarında Kocaeli’nde çiçekçilerde ya da pazarlarda sıklıkla horozibiği etiketi ile satılan Celosia türlerini de kapsar. Dilimizdeki “horozibiği” kelimesi Celosia cinsinin İngilizce yaygın adı olan “cockscomb”un tercüme edilmesi ile elde edilmiştir. Tür adı Latince yaygın anlamına gelir. Türün eski dünyanın büyük bölümünde görülmesine işaret eder.

Gıda

Yaprakları ıspanak gibi pişirilmektedir. Tohumları nişasta açısından zengindir ve çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir.

Tıp

Parazit düşürücüdür. Yapraklar bademcik iltihabı vakalarında çiğnenmiştir.

Dikkat

Bilgi

Tuz üretmek için kullanılmıştır. Bitkiden sarı ve yeşil renkli boya elde edilmektedir.

Fotoğrafları


Yorumlar

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir

Uyarı: Site sahibi, sitede yer verilen her türden bilginin uzman görüşüne dayandırılmaksızın kullanılmamasını şiddetle tavsiye eder.