Silybum (Devedikeni)

Silybum (Devedikeni) hakkında genel bilgiler.

Özet

Silybum (Devedikeni) genelde ekili arazilerin civarında görülen ve istilacı potansiyeli yüksek türleri barındıran bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asterales

Papatya takımı

Asteraceae

Papatyagiller

Tanımı

Silybum (Devedikeni) 15 ila 300 cm büyüyebilen, kazık köklü tek ya da iki yıllık otlardan oluşan bir cinstir. Gövde dik, uzun, basit ya da seyrek dallıdır ve tabandaki rozetten yükselir. Yapraklar gövdede ve tabanda, iri, almaşlı dizilişli ve dikenlidir. Üst yapraklar gövdeye tutunucudur. Çiçek başları tek ve iridir. İnvolukrum yumurtamsı ila küresel ve 1,5 ila 6 cm çapındadır. Filariler 4 ila 6 sıra halinde olup çok sayıda, uzunlukları farklı, mızraksı ila yumurtamsı, dikenli saçaklı ve zaman zaman tırnak diken uçludur. Çiçek tablası düz olup beyaz kıllarla kaplıdır. Çiçekçikler 25 ila 100 adet olup taç pembe ila mor renklidir. Kapçık yumurtamsı, hafifçe sıkıştırılmış, kabarık çizgisiz, çıplak ve siyah renklidir. Sorguç beyaz renklidir. Cins Avrupa, Batı Asya ve Akdeniz havzasına özgüdür ancak günümüzde neredeyse dünyanın tamamına dağılmıştır. Antioksidan özellikleri nedeniyle kullanılır. Karaciğer sorunlarında yaygın olarak kullanılmıştır. Köygöçüren (Amanita phalloides) zehirlenmelerinde başvurulmuştur. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca püskül anlamına gelir. Büyük ihtimalle tohum dağıtma zamanı beyaz renkli sorguçlara işaret eder. Cinsin Türkçe adı olan devedikeni ayrıca Carduus ve Cirsium cinsleri için de kullanılır.

Kocaeli’ndeki türler

Silybum marianum

Silybum marianum

Devedikeni

1

Allium amethystinum (Ege soğanı), gösterişli çiçekleri nedeniyle yetiştirilen Nergisgiller ailesine bağlı Soğan cinsinden bir bitkidir.

3

Zantedeschia aethiopica (Gelin çiçeği), değerli bir süs bitkisi olmakla birlikte zehirli ve işgalci tür olarak sınıflandırılmıştır.

5

Potamogeton lucens (Tel susümbülü), göl ve derelerde görülen ve parlak yarı saydam yaprakları ile karakteristik olan sucul bir bitkidir.

7

Potamogeton crispus (Susümbülü), hayatta kalma becerileri gelişmiş olduğu için bazı bölgelerde istilacı tür olarak kabul edilir.

9

Potamogeton perfoliatus (Sargın susümbülü), sulak alanlarda görülen ve su kuşları ile balıklar için besin kaynağı olan bir bitkidir.

11

Potamogeton nodosus (Düğmeli suotu), bir metreyi aşan gövdesi ve yapraklarının uzun saplı olması ile karakteristik olan sucul bir bitkidir.

13

Potamogeton trichoides (Tüylü susümbülü), sulak alanlarda görülen ve Avrupa'nın bazı bölgelerde varlığı tehdit altında olan bir türdür.

Derleyen

İzmitli, Kocaeli Üniversitesi'nde bitki tarihi üzerine çalışıyor.

Hakkında

Kocaeli’nde görülen bitkilerin klasik ve modern kaynaklara göre tıbbi, mutfak, ekonomik, vb. alanlardaki potansiyelinin ortaya konması amaçlanmış, ayrıca ilin bitki zenginliği fotoğraflarla desteklenerek ilgililer için bir kaynak oluşturulması gayesi güdülmüştür.