Allium commutatum (İtdirseği)

derleyen:

Özet

Allium commutatum (İtdirseği) genellikle deniz kıyısındaki kayalık yamaçlarda yetişen ve yaz aylarında çiçek açan bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Asparagales

Kuşkonmaz takımı

Amaryllidaceae

Nergisgiller

Allium

Soğan

Tanımı

Allium commutatum (İtdirseği) genellikle 50 cm ila 1 metre büyüyebilen bir bitkidir. Soğanı küresel ve 6 cm çapındadır. Dış gömlek zarsı ya da derimsidir. Soğancıklar birkaç adet, iri ve sarımsı renklidir. Yapraklar 5 ila 13 arası sayıda, 10 ila 25 mm genişliğinde, düz ve tüysüzdür. Yapraklar çiçek zamanı kurumuş olurlar. Çiçek kurulu küresel şemsiye halinde ve 3 ila 7 cm çapındadır. Çiçekler beyazımsı, sarımsı yeşil ya da pembe renklidir. Ercik dışarı taşar. Kapsül 4 mm uzunluğundadır. Habitat koşulları göz önüne alındığında bekleneceği üzere bitkinin soğanları tuzluluk ve su baskınlarına dayanıklıdır.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış göstermektedir. [HaritaSinonimlerHerbaryum] Çoğunlukla deniz kenarında ya da denize yakın sulak alanlarda görülen bitki umumiyetle haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 50 metreye kadar olan rakımlarda Karamürsel, Kandıra ve İzmit ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adı

Dilimizde itdirseği adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca öğütmek anlamına gelir ve bu bağlamda cinse bağlı sarımsak dişlerinin öğütülerek çeşitli yemeklerde kullanılmasına işaret etmektedir. Bazı kaynaklar ise kelimenin kaçınmak anlamına geldiğini ve bu nedenle sarımsağın rahatsız edici kokusuna dikkat çekildiğini belirtmiştir. Tür adı Latince değiştirilmiş anlamına gelir. Giovanni Gussone’nin özgün tanımında, Allium rotundum’u sinonim olarak önermektedir. Muhtemelen ilgili değişikliğe atıfta bulunmaktadır.

Fotoğrafları