Özet
Amaryllidaceae (Nergisgiller) çok sayıda ekonomik değeri yüksek türü barındıran, ayrıca gösterişli süs bitkilerine sahip bir ailedir.
Hiyerarşi
Tanımı
Amaryllidaceae (Nergisgiller) büyük bölümü çok yıllık; rizom, yumru, kormus, soğanlı bitkiler ya da nadiren dikenli tırmanıcılardan oluşan bir ailedir. Yapraklar tabanda ya da gövdede bulunur, bunlar şeritsi ve paralel damarlıdır. Çiçekler bileşik salkım, salkım, şemsiye ya da yalancı şemsiye biçiminde ya da tek olarak görülür ve genellikle gösterişlidir. Aileye bağlı bazı türler yaygın olarak olarak sebze olarak tüketilmekte (soğan, sarımsak, pırasa, vb.), bazıları ise süs bitkisi olarak (nergis, kardelen, süs soğanı vb.) ticareti yapılmaktadır. Aile dünyanın büyük bölümünde yayılış göstermektedir. Çok yıllık otlar ya da nadiren çalı ve ağaç benzeri, sıklıkla soğanlı, kormuslu, rizomlu ya da yumrulu bitkilerden oluşan bir ailedir. Yapraklar tabanda ya da gövdede, sıklıkla dar, kenarları düz ya da dikenlidir.
Çiçek kurulu terminal bir başak, şemsiye, salkım, bileşik salkım ya da çiçekler tek haldedir. Çiçekler erselik, tek ya da çok simetrilidir. Çiçek örtüsü bölümler 6 adet, iki sırada, serbest ya da kısa bir tüpte kaynaşık, taçlı ya da taçsızdır. Ercik 6 adettir ve çiçek örtüsü boğazına ya da bölümlerin tabanına eklenmiştir; iplikçikler zaman zaman tabanda kaynaşık; başçık sırttan ya da tabandan bağlı ve çoğunlukla içe dönüktür. Yumurtalık alt durumlu, 3 bölümlü; pilasentalanma eksendedir. Boyuncuk ince; ercik stigma top başlı ya da 3 lobludur. Meyve kapsül ya da nadiren üzümsüdür. Tohumlar küçük, küresel ya da düzleştirilmiş ve besidokuludur. Aile dünyanın büyük bölümünde yayılış göstermektedir ancak cinslerin bir kısmı belirli bölgelerde yoğunlaşmıştır. Nergis, kardelen ve zıpçıktı gibi popüler süs bitkilerinin yanında soğan, sarımsak, pırasa ve firenk soğanı gibi ekonomik değeri yüksek bitkileri de barındırır. [Sinonimler, Cinsler]
Etimoloji
Aile adını, ülkemizde doğal olarak bulunmayan ancak yaygın olarak bahçe ve mezarlara dikilen Amaryllis cinsinden almaktadır. Cins adını, Publius Vergilius Maro’nun Eclogues adlı eserinde geçen taşralı bir kız olan Amaryllis‘ten almıştır. İsim Antik Yunanca parlıyorum anlamına gelmektedir.