Bitkiler › Papatya takımı › Papatyagiller › Civanperçemi › Civan perçemi
Asgari endişe (LC), Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Süs bitkisi, Haşerat kovucu, Avrupa-Sibirya elementi.
10 cm ila 1 metre büyüyebilir. Yapraklar iki ya da üç teleksi, 5 ila 20 cm uzunluğundadır. Yaprakların tüylülük durumları değişkendir ve gövde üzerinde sarmal olarak dizilidir. Dilsi çiçekler 4 ila 6 arası sayıda ve beyaz renklidir. Disk çiçekleri beyaz ya da pembe renklidir. Güçlü ve hoş bir kokusu vardır. Popüler bir süs bitkisidir. Kuraklığa dayanıklıdır. Güneşli bölgeleri ve geçirgen toprakları tercih eder.
Bitki doğal olarak kuzey yarımkürede yayılış gösterir ancak yem ve süs bitkisi olarak dünyanın büyük bölümüne yayılmıştır. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Alpin çayırlarda ve orman açıklıklarında görülür. Başiskele ve Gölcük ilçelerinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Civanperçemi, Ayvadana, Dülgerotu, Civan pençesi, Binbir yaprakotu, Yaraotu, Aşıl, Binyaprak ve Kandil çiçeği adları ile bilinmektedir.
Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar.
600 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adını efsanevi Aka kahramanı Akhilleus’den (Ἀχιλλεύς) almaktadır. Akhilleus hakkında en detaylı bilgiler Homeros’un İliada adlı eserinde yer almaktadır. Troia Savaşı esnasında Agamemnon ile arasında anlaşmazlık yaşanan Akhilleus, savaş meydanını terk eder ve onun savaşa dâhil olmadığı süre boyunca Akalar savaşta üstünlük kuramaz. Ancak Akhilleus’un en yakın arkadaşı Patroklos’un Hektor tarafından öldürülmesi üzerine Akhilleus tekrar savaş meydanına döner. Savaşın sonlarına doğru Paris’in attığı bir okla topuğundan yaralanır ve bu yara nedeniyle ölür. İliada’nın on ikinci bölümünde, okla yaralanan Eurypylus çevresindekilere “Beni gemiye taşıyın ve yaramın üzerine yara iyileştirici bitkiyi serpin. Bu otun iyileştirici özelliğini Akhilleus’dan öğrendik, o da Sentor Chiron’dan öğrenmişti.” der. Her ne kadar Homeros söz konusu bitkinin hangi bitki olduğu hususunda bilgi vermemiş olsa da Plinius bitkinin Akhilleus’un bitkinin yara iyileştirici etkisini keşfetmesinden sonra achilleos olarak anıldığını kaydeder. Bitkinin yaygın adı olan civanperçemi de muhtemelen Aşil ile ilgilidir ancak Ortaçağ metinlerde bitkiden yer yer dilberperçemi olarak bahsedildiğini de gördük. Tür adı Latince bin yapraklı anlamına gelir. Türün yaprak biçimine işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Millefolium vulgare album”dur.
Yapraklar çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Çiçek ve yapraklarından çay yapılır.
Büzücü, terletici, tonik, uyarıcı ve aromatiktir. Uzun süreli kullanımı alerjik cilt döküntülerine neden olabilir. Yaraları tedavi etmek, kan akışını durdurmak, soğuk algınlığı, ateş, böbrek hastalıkları ve adet sancısı tedavisinde kullanılır. Antiseptik, spazm çözücü, gaz giderici, safra salgısı arttırıcı, sindirime destek olucu, diş ağrısı giderici, uyarıcı ve toniktir.
Aşırı doz baş ağrısına neden olur.
Olgun bitkiler böcek, sinek ve karınca kovucudur. Bazı kuş türleri yuvalarında bitkinin yapraklarını kullanır, bunun yuvada parazit oluşumunu engellediği düşünülür. Erozyonla mücadelede kullanılır.
Doğan, Hüseyin (2022). Achillea millefolium (Civanperçemi) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/achillea-millefolium/ Erişim tarihi: 21 March 2023