Lupinus angustifolius (Acı bakla)

---

Anahtar kelimeler: Yenilebilir bitki, Asgari endişe (LC).

Dolaşım

Bitkiler › Bakla takımı › Baklagiller › Acıbakla › Acı bakla

Dağılımı

Bitki doğal olarak Avrasya ve kuzey Afrika’da yayılış gösterir.

Genel bilgiler

20 cm ila 1 metre büyüyebilir. Yapraklar dar, gövde dik ve dallıdır. Yapraklar el parmakları biçiminde, 5 ila 9 arası şeritsi yaprakçığa bölünür. Yapraklar almaşlı dizilişli ve uzun saplıdır. Yaprakçıklar 2 ila 5 cm uzunluğunda ve 2 ila 4 mm genişliğinde, düz, şeritsi ila şeritsi kaşıksıdır. Çiçekler mavi, mor, pembe veya beyaz tonlarında olabilir. Meyve 3,5 ila 6 cm uzunluğunda ve 8 ila 13 mm genişliğinde, sarı ila siyah renkli, bakla biçimlidir, tohumlar koyu gri, kahverengi ve beyaz renkli, benekli ya da alacalı olabilir. Erken bahar günlerinde doğrudan dışarı ekilebilir. Aşırı sıcaklara duyarlıdır. Tohumlar ağustos ve eylül aylarında olgunlaşır. Çiçekler erseliktir.

Gözlem

Yol kenarı, çalılıklar ve orman açıklıklarında görülür. Gebze ve Başiskele ilçelerinde gözlemlenmiştir.

Etimoloji

Cins adı Latince “kurt gibi” anlamına gelir. Kumlu toprağı geliştirmek ve yabani otlarla mücadelede kullanılmasına atfen. Latince “lupus” kelimesi kurt anlamına geldiği gibi, yutmak, yırtıcı, israf karşıtı gibi anlamlara da gelir. Diğer bir görüş ise, antikçağda bitkilerin kurt gibi doymak bilmez bir şekilde toprağı sömürdüklerine inanılması ile ilgilidir. Tür adı Latince “dar yapraklı” anlamına gelir. Türün yaprak yapısına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Lupinus angustifolius caeruleus elatior”dur.

Mutfak

Tohumları pişirilerek tüketilebilir. Protein ve enerji bakımından zengindir.

Geleneksel tıp

Dioscorides: Etki bakımından acı baklaya benzer ama daha az etkilidir.

Dikkat

Toksik alkalodiler içerebilir. Bu durum tadından kolayca anlaşılabilir. Böyle tohumlar bir gece suda bekletilerek tüketilmelidir. Aksi taktirde çeşitli kronik hastalıklara neden olabilir.

Fotoğrafları

Literatür

Species Plantarum 2: 721. 1753. L.