Özet
Tulipa (Lale), özellikle Ortaçağ sonrasında Türkiye’de oldukça popüler olmuş, buradan Avrupa’ya taşınmış ve günümüzde yaygın olarak yetiştirilen bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Tulipa (Lale) soğanlı bitkilerden oluşan bir cinstir. Soğan gömleği değişik biçimlerde çizgili ve tüylü ya da çıplaktır. Yapraklar 2 ila 8 adet olup gövdededir. Çiçekler 1, 2 ya da nadiren 4 adettir. Çiçek örtüsü bölümleri 6 adet, serbest, petal benzeri ve 2 farklı sıra halindedir. Çiçekler genellikle iri, gösterişli, parlak, genellikle kırmızı, turuncu, pembe, sarı ya da beyaz renklidir. Sıklıkla tepallerin tabanında değişik renklerde lekeler görülmektedir. Başçıklar yanlardan açılmaktadır. İplikçikler tabanda geniş ya da şişkindir. Boyuncuk kısa ya da mevcut değildir. Meyve kısa ya da uzun, neredeyse küresel ila elipsoit, zaman zaman kısa saplı ve/veya gagalıdır. Tohumlar çok sayıda, düz ve üçgensidir. Cins Avrasya ve Kuzey Afrika’ya özgüdür ancak günümüzde kuzey yarımkürenin büyük bölümünde yetiştirilmektedir. Cinse ait türler çok uzun süredir yetiştirilmekte olduğundan sınıflandırılması karışık ve tartışmalıdır. Bizans’ta bilinen bir bitki olmasına karşın on altıncı yüzyılda İstanbul’da popüler olmasından sonra Avrupa’nın dikkatini çekmiş, kısa sürede çok sayıda türü Avrupa’ya taşınmış ve on yedinci yüzyılda Lale çılgınlığı adı verilen bir döneme neden olmuştur. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adı Ogier Ghiselin de Busbecq’in Türk Mektupları‘nda geçen tülbent kelimesinden türetilmiştir. İşin doğrusu Osmanlı’da bitkiye lale deniyordu ancak zamanın modası olarak türbanlara lale iliştiriliyordu. Bu nedenle Busbecq, bitkinin adını sehven türbanla karıştırmıştır.
