Prospero autumnale (Güz sümbülü)

Tanımı

Genellikle 5 ila 30 cm büyüyebilen bir bitkidir. Soğan 1 cm uzunluğunda ve 2 cm genişliğinde, gömleği kahverengi veya pembemsidir. Yapraklar 3 ila 12 arası sayıda ve darca şeritsidir. Bunlar 2 ila 17 cm uzunluğunda, 1 ila 2 mm genişliğinde ve etlidir. Yapraklar genellikle çiçeklerden sonra belirici ve genellikle diktir. Sıkapa 1 ila 2 arası sayıda ve diktir. Çiçek kurulu 4 ila 25 arası çiçekli, başlangıçta yoğun ve piramit biçiminde, zamanla gevşektir. Çiçek sapı neredeyse dik ve 3 ila 10 mm uzunluğundadır. Bırahte görülmez. Tohumlar siyah renklidir. Dilimizde güz sümbülü adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ve Kafkasya’da yayılış gösterir. Yamaçlar, çalılıklar, orman açıklıkları ve çayırlarda görülmektedir. Umumiyetle temmuz ve kasım ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Harita | Sinonimler | Herbaryum

Etimoloji

Cins 23 Kasım 1553 – 6 Şubat 1617 tarihleri arasında yaşamış İtalyan bitki bilimci Prospero Alpini’ye adanmıştır. Soyadı daha önceden Alpinia cinsine verildiği için, tercih adından yana kullanılmıştır. Tıbbi ve egzotik bitkilere dair incelemeler yazan Alpini’nin muz ve kahve üzerine yazdıkları Avrupa’da bu türlerle yazılmış ilk bilimsel metinleri oluşturur. Epitet Latince güz anlamına gelir. Daha önce Scilla cinsinde olan türün, Scilla cinsine göre farklı bir mevsimde çiçek açmasına işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Hyacinthus stellaris autumnalis minor”dur.

Fotoğrafları

Prospero autumnale (L.) Speta | Veröff. Int. Clusius-Forschungsges. Güssing 5: 4 (1982).