Veronica persica (Cırcamuk)

Tanımı

Genellikle 10 ila 30 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde zaman zaman tabanda köklenmektedir. Yaprak sapı ila 8 mm uzunluğundadır. Yaprak ayası 1 ila 2 cm uzunluğunda ve 1 ila 2 cm genişliğinde, parlak yeşil renkli ve kuruduğunda siyah renklidir. Çiçekler 1 cm çapında, gök mavisi renginde, koyu çizgili ve merkezleri beyazdır. Uzun, ince ve tüylü sapları ile yaprak koltukları üzerinde tektirler. Kalp şeklindeki meyvesinin genişçe ayrılmış iki lobu ile benzerlerinden ayrılır. Yapraklar karşılıklı dizilişli ve kısa saplıdır. Kapsül sıkıştırılmış iki lobludur ve 14 ila 18 arası sayıda tohum bulundurur. Üst bölümleri tonsiller iltihap tedavisinde kullanılmıştır. Kalp rahatsızlıklarında kullanılmıştır. Dilimizde cırcamuk ve mineçiçeği adları ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri

Veronica persica doğal olarak Batı Asya’da yayılış gösterir ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Tarlalar, yol kenarı, orman sınırları ve tahrip edilmiş arazilerde görülen bitki umumiyetle ocak ve aralık ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 700 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Harita | Sinonimler | Herbaryum

Etimoloji

Cins Azize Veronica’ya adanmıştır. Cinsin çiçeklerinin Veronica’nın duvağına benzemesine işaret eder. Hristiyan teolojisine göre İsa çarmıha gerilmeye götürülürken yüzündeki kan ve terleri silmesi için Veronica kendisine bir mendil uzatır. İsa mendille yüzünü silip geri uzattığında, Veronica mendilde İsa’nın yüzünün belirdiğini görür. Veronica Antik Yunanca orijinlidir ve gerçek resim anlamına gelir. Diğer bir söylenceye göre, Harran kralı Abgar vebaya yakalanır ve elçisini şifa dağıtıcı olarak meşhur olan İsa’ya gönderir. Elçi İsa’ya gelip kralı tedavi etmesini söyler, İsa bunun olamayacağını söylediğinde de en azından resmini yapıp krala götürmek için izin ister. İsa bunu kabul eder ancak yüzündeki nur yüzünden elçinin gözleri kamaşır ve resmi çizemez. Bunun üzerine İsa su ister, su ile yüzünü yıkar, sonra yüzünü sildiği bezi elçiye uzatır. Yüzü olduğu gibi beze çıkmıştır. Epitet Latince İran anlamına gelir. Türün tip bölgesine işaret eder. Özgün tanımda bu “Cette plante croît dans la Perse” olarak belirtilmiştir.