Vaccinium arctostaphylos (Ayıüzümü)

Tanımı

Genellikle 1 ila 6 metre arası boylanabilen yaprak dökücü bir çalıdır. Gövde silindirik ve seyrekçe kısa havlıdır. Yapraklar neredeyse sapsızdır ve sonbahar aylarında kırmızıya döner. Yaprak ayası eliptik mızraksı, 4,5 ila 9 cm uzunluğunda ve 1,5 ila 5 cm genişliğinde ve testere dişli kenarlıdır. Çiçek durumu koltuklarda, kırmızı renkli, eksen en çok 5,5 cm uzunluğunda ve 3 ila 8 arası çiçeklidir. Meyveleri koyu mavi ila siyah renktedir. Meyveler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Meyveler ekşimsi tatlıdır. Ayrıca yapraklarından çay elde edilir. Diyabet vakalarında kullanılmıştır. Dilimizde ayı üzümü, çoban üzümü, avcı üzümü, ligarbe, sapanca çayı, likarpa, çay üzümü, anadolu otu, libade, lifar, lifor, ligarba, likaba, orman liforu, peygamber üzümü ve trabzon çayı adları ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri

Vaccinium arctostaphylos doğal olarak Balkanlar ile Kafkasya arasındaki bölgede yayılış gösterir. Çalılık ve ormanlık alanlarda görülmektedir. Umumiyetle mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. Başiskele ilçesinden kayıt bildirilmiştir ancak biz henüz göremedik.

Harita | Sinonimler

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca koyu mor anlamına gelir. Meyvelerin rengine işaret eder. Epitet Antik Yunanca ayının üzümleri anlamına gelir. Bu bağlamda bitkinin yüksek rakımlarda Ursus arctos (Boz ayı) ile aynı habitatı paylaşmasına dikkat çekilmiştir.

Vaccinium arctostaphylos L. | Sp. Pl.: 351 (1753).