Cornus (Kızılcık)

Özet

Cornus (Kızılcık) başta kızılcık olmak üzere çok sayıda türü gıda, süs bitkisi ve tıbbi amaçlarla yetiştirilmekte olan bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Cornales

Kızılcık takımı

Cornaceae

Kızılcıkgiller

Tanımı

Cornus (Kızılcık) yaprak dökücü çalı ya da ağaçlardan oluşan bir cinstir. Genç sürgünler havlı ya da nadiren çıplaktır. Kış tomurcukları terminal ya da koltuklarda ve karışık ya da ayrılmıştır. Yapraklar karşıklı dizilişli, basit, eliptik, dikdörtgensi ya da yumurtamsı ve çıplak ya da yoğun biçimde havlıdır. Çiçek kurulu tepede salkım ya da koltuklarda şemsiye halindedir. Çiçekler dört bölümlüdür. Çanak yapraklar dört adet ve kaynaşıktır. Taç yapraklar dört adet, serbest, yayılıcı, dikdörtgensi ya da dairesel ve bir diğerine bitişiktir. İplikçik ipliksi ya da kılçık formunda, boyuncuktan daha uzun ve taç yapraklardan daha uzun ya da daha kısadır.

Başçık beyazımsı, sarı ya da nadiren mavi, kırmızı ya da mor renkli, elipsoit ya da dikdörtgensi ve iki bölümlüdür. Yumurtalık ters yumurtamsıdır. Meyve küresel, yumurtamsı, dikdörtgensi ya da elipsoittir. Tohum küresel, elipsoit, dikdörtgensi ya da yumurtamsı, zaman zaman asimetrik ve yüzeyi pürüzsüz ya da omurgalıdır. Cins dünyanın büyük bölümünde yayılış göstermektedir. Kabuk tanen bakımından zengindir ve bu nedenle kinin ikamesi olarak kullanılmıştır. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Antik Yunaca boynuz anlamına gelir. Cinsin sert ahşap yapısına işaret eder.

Tarihi

Hristiyan teolojisine göre İsa’nın çarmıha gerildiği haç, kızılcık ağacından yapılmıştır. Bu olaydan sonra “bir daha çarmıh amaçlı kullanılmaması için ilahi bir kudretle ağacın boyu kısaltılmış ve dalları da eğri hale getirilmiş”. Bitkinin çiçekleri Avrupa’da ilan-ı aşk için kullanıldı, erkekler kadınlara kızılcık çiçeği verirler ve çiçek geri dönerse aşkın karşılığı olduğu anlaşılırdı. Söylenceye göre Roma şehri kurulduğunda Romulus, kızılcık ağacından yapılma mızrağını Palatino Tepesi’ne fırlattı. Mızrak kısa sürede kök saldı ve büyük bir ağaç haline geldi. Bu Roma’nın kısa sürede büyüyüp genişleyeceğine yoruldu. Roma mitolojisinde Apollo’nun bitkisidir. Bitki sağlamlığı simgeler.

Kocaeli’ndeki türler

Cornus (Kızılcık)

Cornus alba

Süs kızılcığı

Cornus sanguinea

Cornus sanguinea

Yabani kızılcık

Cornus mas

Cornus mas

Kızılcık