Carpinus (Gürgen)

Özet

Carpinus (Gürgen) özellikle ahşabının oldukça sert olması nedeniyle buna uygun ürünlerin yapımında kullanılan türleri barındıran bir cinstir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Fagales

Kayın takımı

Betulaceae

Huşgiller

Tanımı

Carpinus (Gürgen) genellikle 8 ila 25 metre büyüyebilen ağaç ya da nadiren çalılardan oluşan bir cinstir. Gövde ve dalların kabuğu mavimsi ya da kahverengimsi gri renkli, ince ve pürüzsüz olup kovucuklar belirgin değildir. Ahşap neredeyse beyaz ila açık kahverengi, çok sert ve ağırdır. Kış tomurcukları sapsız, yumurtamsı ve sivri uçludur. Pul çok sayıda, kiremit dizilişli ve pürüzsüzdür. Yapraklar kısa ve uzun sürgünlerde, 2 sıra halinde, aya darca yumurtamsı ila eliptik ya da ters yumurtamsı, 3 ila 12 cm uzunluğunda, 3 ila 6 cm genişliğinde, kenarları testere dişli ve yüzeyleri çıplak ila kaba tüylüdür. Kış aylarında yapraklar sarı, turuncu ya da kırmızı renklere dönmektedir.

Erkek kedicikler tek ya da küçük kümeler halindedir ve yapraklarla birlikte genişlemektedir. Dişi kedicikler tek, dik ve uzatılmıştır. Erkek çiçekler kedicik pullarında üç adet olup cılız tüylü çiçek tablasında küme halindedir. Bunlar güz aylarında gelişir ancak çiçeklenmeden önce kış mevsiminde tomurcukların içinde kalır. Dişi çiçekler bırahte başına iki adettir. Meyve küçük fındıkçık formunda, 3 ila 6 mm uzunluğunda, üçgensi, boyuna çıkıntılı ve sıklıkla kalıcı çanak yapraklar ile boyuncuklar tarafından taçlanmıştır. Cins kuzey yarımküreye özgüdür. Bitki süslü olmayı simgeler. [Harita, Sinonimler, Türler]

Etimoloji

Cins adı Latince fayton anlamına gelir. Carpentum adı verilen ve Roma uygarlığında kullanılan atlı arabaların gürgen ağacı ahşabından yapılmasına işaret eder.

Kocaeli’ndeki türler

Carpinus (Gürgen)

Carpinus betulus

Kara gürgen