Betula pendula (Huş ağacı) genellikle 15 ila 25 metre büyüyebilen bir bitkidir. Gövde ince olup 40 cm çapa ulaşabilir. Kabuk başlangıçta kahverengi iken zamanla beyaza döner. Genç dallar sarkıktır. Yaprak ayası genişçe yumurtamsı ila baklavamsı, 3 ila 7 cm uzunluğunda, 2,5 ila 5 cm genişliğinde, tabanı kamamsı, kenarları testere dişli, uçları sipsivri ve yüzeyleri çıplak ila seyrek biçimde havlıdır. Tek evcikli bir tür olup, erkek ve dişi kedicikler aynı ağaçta bulunur.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Kuzey yarımkürede yayılış gösterir ancak günümüzde güney yarımküreye de dağılmıştır. [Harita, Alt türler, Sinonimler, Herbaryum] Ormanlık alanlarda ve kayalık yamaçlarda görülen bitki umumiyetle nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi 1100 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Türkçe adları

Dilimizde huş ağacı adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince katran anlamına gelir. İlk defa Plinius tarafından kullanılmıştır, kabuğundan katran damıtılmasına işaret eder. Tür adı Latince sarkık anlamına gelir. Genç dalların sarkık olmasına işaret eder. Özgün tanımda bu “ramis flaccidis pendulis” olarak belirtilmiştir.

Gıda

İç kabuk öğütülüp pişirildikten sonra çorba ya da ekmek yapımında kullanılır. Özsuyu tatlıdır ve çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Yapraklarından çay elde edilmektedir.

Tıp

İltihap giderici, safra söktürücü ve terleticidir. Kabuk idrar söktürücü ve müshil etkilidir. İç kabuktan elde edilen bir yağ büzücüdür ve çeşitli cilt rahatsızlıklarının, özellikle egzama ve sedef hastalığının tedavisinde kullanılmıştır. Tomurcuklar balzamiktir. Yapraklar kandaki kolesterol seviyesini düzenleyici ve idrar söktürücüdür. Yapraklar demlenerek gut ve romatizma tedavisinde kullanılır, ayrıca böbrek taşlarını düşürücü etkisi vardır.

Dikkat

Ağaçtan çıkan katranın cildi tahriş edebileceği rapor edilmiştir. Ödemi olanlar ile böbrek veya kalp fonksiyonları zayıf olan hastalar uzak durmalıdır.