Özet
Persicaria lapathifolia (Tirşon) sulak alanların civarında görülen ve genelde yaz sonundan güz ortasına kadar çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
Hiyerarşi
Tanımı
Persicaria lapathifolia (Tirşon) genellikle 10 ila 80 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövde dallı ve yükselici ila diktir. Yapraklar almaşlı dizilişli, kısa saplı ve genellikle alt yüzeyleri yoğun tüylüdür. Ochreae kahverengimsi ve düzdür. Yaprak merkezinde sıklıkla koyu bir leke görülür, bu leke mızraksı ila darca eliptiktir ve kenarları düzdür. Çiçeklenme yoğun terminal biçimdedir ve genellikle baş aşağı durur. Çiçekler pembe renkli, dört ila beş lobludur. 6 ercik ve 2 boyuncuk görülür. Meyve düz ve yuvarlaktır. Tohumlar toprakta uzun süre canlı kalabilir.
Gözlem bilgileri
Bitki doğal olarak kuzey yarımkürede yayılış gösterir ancak günümüzde güney yarımküreye de dağılmıştır. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Sulak alanlarda görülen bitki umumiyetle ağustos ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1500 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde tirşon adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Cins adı Latince Prunus persica’ya benziyor anlamına gelir. Cinsin yaprak yapısının şeftali yaprağına benzemesine işaret eder. Türkçe adı olan söğütotu, Persicaria salicifolia türü ile doğrudan ilintili olmalı. Salicifolia, Latince söğüt yapraklı demektir. Tür adı Latince Lapathum yapraklı anlamına gelir. Aynı aileye bağlı Lapathum (günümüzde Rumex) cinsi ile benzerliğe işaret eder. Özgün tanımda bu “Persicaria major, lapathi foliis, calyce floris purpureo” olarak belirtilmiştir.
Gıda
Sebze olarak tüketilmektedir. Genç yaprak ve tohumlar çiğ ya da pişirilerek yenilmektedir.
Tıp
Antiseptik ve büzücüdür. Mide sorunları ve ateşin tedavisinde demlenerek kullanılmıştır. Ayrıca lapa haline getirilerek yanıklara uygulanır.
Fotoğrafları
