Hypericum (Kantaron)
Hypericum (Kantaron) çok sayıda türü antikçağdan beri tıbbi amaçlarla kullanılan, bazı türleri süs bitkisi olarak yetiştirilen bir cinstir.
Hypericum (Kantaron) tek ya da çok yıllık otlar ile çalılardan oluşan bir cinstir. Çiçek durumu terminal, talkım halinde, iki ila çok sayıda çiçekli ya da tek çiçeklidir. Çanak yapraklar kalıcı ya da dökülücü, 4 ya da 5 adet, serbest ya da bitişik ve kenarları zaman zaman salgılı kirpiklidir. Taç yapraklar kalıcı ya da dökülücü, 4 ya da 5 adet, sarı ila turuncu renkli ve zaman zaman kırmızı bezelidir. Ercikler kalıcı ya da dökülücü, 5 ila 300 adet, bir yüzük ya da 4 ila 5 adet demetler halindedir. İplikçikler serbest ya da tabanda birleşiktir. Başçıklar sarı ila turuncu renkli, dikdörtgensi ila elipsoit, zaman zaman amber ya da siyah bezelidir. Yumurtalık 2 ila 5 parçalı, boyuncuk serbest ya da tabanda bitişik ve yayılıcı ila yaslanıcıdır. Kapsül 2 ila 5 adet valflidir. Tohumlar darca silindirik ila elipsoit ve zaman zaman omurgalıdır. Cins dünyanın büyük bölümünde yayılış gösterir.
Cins adı Antik Yunanca resim üzerinde anlamına gelir. Eski kültürlerde bitkinin kötü ruhları uzak tutmak amacıyla resimlerin ve ikonların üzerine konulmasına atıftır. Buna benzer bir yaklaşım Hristiyan teolojisinde de mevcuttur. Vaftizci Yahya olarak bilinen (İslam teolojisinde Herod tarafından idam edilen Yahya peygamber) karakterin yortusu 24 haziranda kutlanır. Bu gün boyunca Hristiyanlar sarı kantaron otu toplayarak evlerine getirirler ve böylece kötü ruhları kovduklarına inanırlar. Yahya’nın başının kesildiği tarih olan 29 Ağustos’ta ise sarı kantaronun yapraklarında kana benzer lekeler oluştuğuna inanılır.
Erken İslam tıp metinlerinde bitkiden kantaron adıyla bahsedilmez, bunun yerine “heyufarikun” ve “dazi” adlarının tercih edildiği görülür. Kantaron ise farklı iki tür için kullanılır: Centaurea cyanus ve Centaurium erythraea. 15. yüzyıla gelindiğinde bitkinin adı ansızın kantaron olmuş gibi gözükmektedir. Günümüzde de bu adla meşhurdur. Kısaca söylecek olursak en az bir Hypericum türü antikçağın “panakeia” (her derde deva) olarak bilinen bitkilerinden biridir. Bu bitkilerin bazılarının özelliklerinin ise ölümsüz Chiron tarafından keşfedildiğine inanılır ve bazen bu bitkiler bu karaktere izafe edilerek “chironion” adı ile bilinir. Bu bağlamda kantaron adının kullanımı bu bağıntı göz önüne alındığında mantıksal bir çerçeveye oturmaktadır. Bitki batıl inancı simgeler.
