Bolboschoenus maritimus (Sandalye sazı)

Tanımı

Genellikle 10 ila 160 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir. Genellikle sitolonların ucunda yumru bulunmaktadır. Yumru 2,5 cm çapındadır. Gövde dik, üç açılı, pürüzsüz ya da çiçek kurulunun altında hafif pürüzlü ve 4 ila 6 arası sayıda boğumludur. Yaprak kılıfı üç açılı, en üstteki kılıf soluk kahverengi ila yeşil renkli, gövdeyi sıkıca sarıcı ve en alttaki kılıf soluk ila paslı kahverengidir.

Yaprak ayası gövde ile aynı uzunlukta ya da hafifçe daha uzun, 10 ila 48 cm uzunluğunda, 1,2 ila 10 mm genişliğinde, omurgalı, köşe ve ortası pürüzsüz ya da pürüzlüdür. Çiçek kurulu kolları 0,9 ila 5 cm uzunluğundadır. Bırahte 2 ila birkaç adet sayıdadır. Başakçık oval, 0,2 ila 0,6 cm genişliğinde, sapsız, sarmal biçimde dizilidir. Dışkavuz dikdörtgensi yumurtamsı, 5 ila 5,8 mm uzunluğunda, 1,5 ila 4,3 mm genişliğinde ve çentiklidir. Çiçek örtüsü kılları 1 ila 6 arası sayıda, ipliksi, kahverengi ve dökülücüdür. Fındıkçık genişçe ters oval ve kahverengidir. Kökü nişasta bakımından zengindir ve çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Kökü büzücü ve idrar söktürücüdür. Kadınlarda doğum sonrası karın ağrısında kullanılmıştır. Dilimizde sandalyesazı adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri

Bolboschoenus maritimus doğal olarak kutup bölgeleri hariç dünyanın tamamında yayılış gösterir. Sulak alanlar ve deniz kenarında görülen bitki umumiyetle mayıs ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Körfez ve Kandıra ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Harita | Alttürler | Sinonimler | Herbaryum

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca yumrulu Schoenus anlamına gelir. Cinsin, Schoenus cinsi ile benzerliğine işaret eder. Epitet Latince denizde anlamına gelir. Özgün tanımda bu “Habitat in Europae litoribus maritimis” olarak belirtilmiştir. Türün habitat tercihine işaret eder ancak bitki tatlı su civarında da görülür.