Özet
Ophrys umbilicata subsp. bucephala (Başgöbeklisalep) çoğunlukla çayırlarda görülen ve bahar aylarında çiçek açan nadir bir orkidedir.
Hiyerarşi
Tanımı
Ophrys umbilicata subsp. bucephala (Başgöbeklisalep), Ophrys umbilicata‘dan çiçeklerinin daha büyük, dar ve ayrıca dudak ucunun da daha dar olması, stigmatik boşluğun görece daha küçük ve derin olmaması, çiçek örtüsünün beyazımsı yeşil renkli olması, çiçek sayısının daha fazla olması, merkez lobun neredeyse küresel, kırmızı tabanlı olması ve siyah merkezli yeşil göz rengi ile ayrılır. Gövde daha kalın ve daha uzundur. En üstteki yaprak genellikle en alttaki çiçeğin düğümünü aşar. 10 ila 20 cm boylanabilir ve sıkı bir başakta 2 ila 8 adet çiçek taşır. Çanak yapraklar yeşil ila beyaz renkli, arası sıra menekşe renkli bezeli, 12 ila 17,5 mm uzunluğunda ve 6 ila 9 mm genişliğindedir. Çanak yapraklar 5 ila 8 mm uzunluğunda ve 2,5 ila 5 mm genişliğindedir. Labellum 12 ila 15,5 mm uzunluğunda, 15 ila 19 mm genişliğinde ve yanal loblar düz uçludur.
Gözlem bilgileri
Bitki Ege adaları ve Türkiye’de doğal olarak yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler] Çalılık, makilik, ormanlık alan sınırı ve çayırlarda görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 400 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Türkçe adı
Dilimizde başgöbekli salep adı ile bilinmektedir.
Etimoloji
Yunanca kaş anlamına gelir ve bu bağlamda çiçeklerin kenarlarının belirgin biçimde tüylü olmasına dikkat çekmektedir. Diğer görüş ise Roma uygarlığında kadınların kaşlarını karartmak için bu bitkileri kullanmaları ile ilgilidir. Plinius, bitkileri Roma’da kadınların kaşlarını karartmak için kullandıklarını yazar. Tür adı Latince göbekli anlamına gelir ve açık bir şekilde çiçeklerin ortasındaki şişkinliğe işaret eder. Alttür adı Antik Yunanca öküz başı anlamına gelir ve çiçek yapısına işaret eder.
Fotoğrafları
