Hordeum bulbosum (Boncuk arpa)

Tanımı

Genellikle 50 ila 100 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir. Yapraklar 3 ila 7 mm genişliğinde, pürüzlü ve zaman zaman üst yüzeyinde ülgerlidir. Başak 6 ila 13 cm uzunluğunda ve 6 ila 10 mm genişliğinde, şeritsi, yoğundur. Merkez başakçığın dışkavuzları 5 ila 8 mm uzunluğunda, darca mızraksı, sıklıkla kenarları seyrekçe kirpikli, kılçıklar 1 ila 1,8 cm uzunluğunda, içkavuz 8 ila 11 mm uzunluğunda ve içkavuzun kılçığı 2 ila 3,5 cm uzunluğundadır. Verimli içkavuz mızraksı, 8 ila 11 mm uzunluğunda, omurgasız ve 5 damarlıdır. Tohumlar pişirilerek tüketilmektedir. Ayrıca tohumları un haline getirilerek ekmek yapımında kullanılmıştır. Dilimizde boncuk arpa adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri

Hordeum bulbosum doğal olarak Akdeniz havzası ile Orta Asya arasında kalan bölgede yayılış gösterir ancak günümüzde Avrupa ve Amerika’ya da dağılmıştır. Kayalık yamaçlar, stepler, orman sınırları ve çayırlarda görülen bitki umumiyetle mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Kandıra ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Harita | Sinonimler | Herbaryum

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca kıllı anlamına gelir. Cinsin uzun kılçıklarına (awn) işaret etmektedir. Dilimizdeki arpa kelimesi Türkçe kökenlidir. Epitet Latince yumrulu anlamına gelir ve açık bir şekilde türün gövdesinin tabanındaki şişkinliğe dikkat çekmektedir. İkili adlandırma öncesi adı “Gramen secalinum chalepense, radice tuberosa”dır.