Ipomoea purpurea (Kahkaha çiçeği)

Ipomoea purpurea (Kahkaha çiçeği), Tarlasarmaşığıgiller ailesine bağlı Kahkahaçiçeği cinsinden genellikle 2 ila 3 metreye büyüyebilen sarılıcı ve tek yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Yaprak sapı 2 ila 12 cm uzunluğundadır. Yaprak ayası dairesel yumurtamsı ya da geniş biçimde yumurtamsı, 4 ila 18 cm uzunluğunda, 3,5 ila 16,5 cm genişliğinde, tabanı yüreksi, kenarları düz ya da ve ucu sivri ya da sipsivridir. Çiçek durumu 1 ila 5 çiçeklidir. Sapı 4 ila 12 cm uzunluğunda, bırahteler şeritsi ve yayılıcı kıllıdır. Çiçek sapı çiçek zamanından önce ve sonra kıvrıktır. Çanak yaprakların uzunluğu neredeyse eşit, 1,1 ila 1,6 cm uzunluğunda, dıştaki üç tanesi dikdörtgensi, sipsivri uçlu ve içteki iki tanesi şeritsi mızraksıdır.

Taç kırmızı, kırmızımsı mora ya da mor mavi renkli, beyaz merkezli, hunimsi, 4 ila 6 cm uzunluğunda ve çıplaktır. Ercikler içkin ve uzunlukları farklıdır. İplikçikler tabanda havlı ve pistil içkindir. Yumurtalık çıplak, 3 bölümlü ve tepecik 3 lobludur. Kapsül neredeyse küresel, 1 cm çapında ve 3 valflidir. Tohumlar siyah ya da saman renkli, yumurtamsı üç köşeli ve çıplak ya da göbeği seyrek biçimde cılız tüylüdür. Dilimizde kahkaha çiçeği adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Ipomoea purpurea doğal olarak orta Amerika’da yayılış gösterir. Ancak süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde doğallaşmıştır. Yol kenarı, çitler ve tahrip edilmiş arazilerde görülmektedir. Umumiyetle temmuz ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunaca tahta kurdu gibi anlamına gelir. Cinsin sarılıcı karakterine işaret eder. Epitet Latince mor anlamına gelir. Türün çiçek rengine işaret eder. İkili adlandırma öncesi adı “Convolvulus purpureus, folio subrotundo”dur.

Kullanımı#

Bağırsak paraziti düşürücü, idrar söktürücü ve müshildir. Kabızlık tedavisinde kullanılır.