Hibiscus trionum (Kerkede)

Hibiscus trionum (Kerkede), Ebegümecigiller ailesine bağlı Kerkede cinsinden genellikle 50 ila 100 cm kadar büyüyebilen tek ya da iki yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Gövdeler dik ya da yatık, silindirik ve çıplak ila seyrek biçimde kıllıdır. Yapraklar basit, az elsi ya da derince 3 ila 5 adet az elsi, bölümleri düzensiz biçimde az teleksi, anahatta yumurtamsı, 2 ila 9 cm uzunluğunda, 3 ila 12 cm genişliğinde, ucu sivri ya da yuvarlak, tabanı yüreksi ya da kesik, kenarı dişli ya da nadiren düz, kıllı; yaprak sapı 2 ila 7,5 cm uzunluğunda; sitipüller şeritsi ve kıllıdır. Ekçanak 10 ila 15 adet şeritsi bırahteli ve çıplak ila havlı kıllıdır. Çiçekler yaprak koltuklarında tek, çanak lobları darca ila genişçe üçgensi, alt yarısında birleşmiş ve kağıtsıdır. Kapsül kuruduğunda koyu kahverengi ila siyah renkli, elipsoit, 10 ila 12 mm uzunluğunda, seyrek biçimde kıllı ve genişlemiş çanak tarafından örtülmüştür. Tohumlar gri kahverengi, kamamsı ve sivilcelidir. Dilimizde kerkede adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Akdeniz havzası ile Hindistan arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Yol kenarı, tarlalar ve çayırlarda görülen bitki umumiyetle temmuz ve ekim ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda Kandıra ve Derince ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca ibisle birlikte anlamına gelir. Bitkilerin Threskiornithidae familyasına bağlı ibis kuşları ile birlikte sulak alanlarda görülmesine işaret etmektedir. Epitet Latince üç bölümlü anlamına gelir. Türün yaprak yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “foliis tripartitis incisis” olarak belirtilmiştir.

Kullanımı#

Genç yaprak ve sürgünler çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Kök hayli lifli olsa da yenilmektedir. Çiçekler idrar söktürücüdür. Kaşıntılı ve ağrılı deri problemlerinde kullanılır. Kurutulmuş yaprakları mide ağrısına iyi gelir.