Tanımı
Bunium (Aksar) çok yıllık olup yer altında küresel yumrular bulunduran ve bazı türleri gıda amaçlı kullanılan bitkilerden oluşan bir cinstir.
Hiyerarşi
Tanımı
Bunium (Aksar) uzun ya da cüce, çıplak ve çok yıllık bitkilerden oluşan bir cinstir. Yer altındaki bölümü küresel bir yumrusu son bulmaktadır. Kökgövdede lifli yakalar mevcut değildir. Gövde kısa ya da genellikle ince ve zikzaklıdır. Yapraklar 1 ila 3 teleksidir. Bırahte mevcuttur ya da yoktur. İkincil bırahte mevcuttur. Şemsiye bileşiktir. İnvolukrum mevcuttur ya da değildir. İnvolusel sıklıkla mevcuttur. Çanak yapraklar küçüktür ya da hiç yoktur. Taç yapraklar ters yüreksi, derin girintili ve uçları kıvrıktır. Dıştaki taç yapraklar hafifçe ışınsaldır ya da değildir. Çiçekler beyaz ya da pembemsi renklidir. Meyve yumurtması ila dikdörtgensi-yumurtamsı ya da şeritsi-prizmatik, yanal olarak sıkıştırılmış, çıplak, pürüzsüz ya da nadiren minikçe sivilcelidir. Birincil çıkıntılar 5 adet, dar, soluk ve belirgindir. Yağ kanalı (vittae) 1 ila 3 adettir. Sitilopodyum çeşitli biçimlerde, düz, içbükey ya da koniksidir. Karpofor iki parçalıdır. Besidoku neredeyse silindirik ya da olukludur. Cins Avrasya’ya özgüdür. [Harita, Sinonimler, Türler]
Etimoloji
Cins adı Antik Yunanca yer fıstığı anlamına gelir. Cinsin toprak altındaki yumrusuna işaret etmektedir. Gerçekte yer fıstığı olarak bilinen bitki, başka bir maydanozdiller türü olan Conopodium majus olup bu bitki Batı Avrupa’ya özgüdür. Bazı kaynaklarda ise bir turpgiller cinsi olan Bunias ile bağlantılı olabileceği kaydedilmiştir. Cins için önerilen aksâr (اكثار) adı özellikle Bunium bulbocastanum için kullanılan Berberice bir kelimedir. İbnü’l-Baytâr aksârın, kestane aromasına sahip olan ceviz büyüklüğündeki köklerinin tüketildiğini yazmıştır. Ayrıca bacaklarda ödemleri geçirmek için uygulanmış, ayrıca uyutucu, parazit düşürücü ve taş düşürücü olarak kullanılmıştır.
