Gısbana
Anahtar kelimeler: Yenilebilir bitki.
Dolaşım
Bitkiler › Maydanoz takımı › Maydanozgiller › Yumurca › Gısbana
Dağılımı
Bitki doğal olarak Akdeniz havzası, Karadeniz ve Kafkasya ile İran arasında yayılış gösterir.
Genel bilgiler
10 ila 80 cm büyüyebilir. Gövdenin içi boştur. Taban yaprakları 2 teleksi, yumurtamsı, 10 ila 14 cm uzunluğunda ve 3 ila 6 cm genişliğindedir. Üst yapraklar 2 ila 3 teleksidir. 4 ila 8 arası 1,5 ila 2,5 cm uzunluğunda, eşit, arkuat, yükselici kol görülür. Bırahte yoktur ya da 1 adettir, 4 ila 7 mm uzunluğunda ve ipliksidir. İkincil bırahte yoktur ya da 2 adettir, 1 ila 2,5 mm. uzunluğunda ve ipliksidir. Çiçek sapı 5 ila 8 mm. uzunluğundadır. Çiçekler erselik ya da erkektir. Başçık yeşil renklidir. Her şemsiyecik 2 meyve barındırır.
Gözlem
Tarlalar ve tahrip edilmiş arazilerde görülür. Gebze, İzmit ve Derince ilçelerinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Gısbana.
Çiçek zamanı
Nisan-Ağustos ayları.
Yükseklik
0-1600 metre arası.
Etimoloji
Cins adı Latince “iki loblu” anlamına gelir. Cinsin belirgin meyve yapısına işaret etmektedir. Cinsin Türkçe adı olan “yumurca“nın da meyvelerin yuvarlak yapısına işaret etmesi mümkündür. Tür adı Latince “ışınsal” anlamına gelir. Özgün tanımda yer alan “umbellis radiantibus” ifadesi, çiçek kurulunun merkezden yarıçap biçimde ilerlemesine işaret eder.
Mutfak
Üst bölümleri yemeklere tat vermek için kullanılır.
Fotoğrafları
Literatür
Flora Taurico-Caucasica Suppl., 233–234. 1819. M.Bieb.