Astrantia maxima subsp. haradjianii (Dağ yıldızcası)

derleyen:

Özet

Astrantia maxima subsp. haradjianii (Dağ yıldızcası) ülkemizde endemik olan ve çoğunlukla yüksek rakımlı bölgelerde görülen bir bitkidir.

Hiyerarşi

Plantae

Bitkiler

Apiales

Maydanoz takımı

Apiaceae

Maydanozgiller

Astrantia

Yıldızca

Tanımı

Astrantia maxima subsp. haradjianii (Dağ yıldızcası) 50 ila 90 cm büyüyebilen bir bitkidir. Gövde içi boş, kabarık çizgili, silindirik basit ya da dallıdır. 100 kadar çiçek görülebilir. Taban yaprakları 3 ila 5 parçalı, 10 ila 20 cm uzunluğunda, uzun saplı ve dişli 3 ila 7 arası bölüm ya da loba ayrılır. Bölümleri eliptik-yumurtamsı, merkezdeki 2,5 ila 10 cm uzunluğunda, 1,5 ila 5 cm genişliğinde; yanal olanlar 2,5 ila 11 cm uzunluğunda, 1,5 ila 6,5 cm genişliğinde, kenarları uzunlukları değişken testere dişli ya da kütdişli ve yaprak sapı yaprak ayasından çok daha uzundur. Gövde yaprakları 2 adet, sapsız, sarılıcı ve mızraksıdır. Çiçek kurulu şemsiye biçiminde ve 2 ila 3 cm çapındadır.,

Çok sayıda çiçek bırahtesi sipsivri uçlu ve pembe renklidir. Merkezdeki çiçekler erselik iken uçtakiler erkektir. Meyve dikdörtgensi silindiriktir. Taban yaprakları 3 ila 5 parçalı; ikincil bırahteler 1 ila 1,8 cm uzunluğunda, 0,3 ila 0,8 cm genişliğinde ve beyaz ve yeşil renkli; yanal şemsiyeler 3 ila 5 adettir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Türkiye’de yayılış gösterir. [HaritaSinonimler] Ormanlık alanlar ve nemli çayırlarda görülen bitki umumiyetle haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açmaktadır ve 1300 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlemek mümkündür. Başiskele ilçesinden kayıt bildirilmiş ancak henüz gözlemlenememiştir.

Türkçe adı

Dilimizde dağ yıldızcası adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince yıldız anlamına gelir ve bu bağlamda bıraktelerin yıldız biçiminde olmasına işaret etmektedir. Türkçe yaygın adı olan yıldızca, açık bir şekilde cinsin bilimsel adının tercüme edilmesi ile oluşturulmuş gözükmektedir. Tür adı Latince en büyük anlamına gelir. Türün tanımlandığı tarih itibariyle cinsinin en büyük üyesi olmasına işaret eder. Bu durumda Astrantia minor ve Astrantia major türleri kastedilmektedir. Alttür adı ise türü ilk defa toplayan Manoug Haradjian onuruna adlandırılmıştır. Manoug Haradjian hakkında tek bildiğimiz, 20. yüzyılın başlarında Anadolu’da bitki seferine çıktığıdır.