Veronica × franciscana (Çalı mavişi)

Veronica × franciscana (Çalı mavişi), Sinirotugiller ailesine bağlı Mavişot cinsinden bir bitkidir.

Tanımı#

Halihazırda bazı kaynaklarda Hebe × franciscana adı ile geçmektedir. Her dem yeşil ve çalı formunda bir bitkidir. 1 metre büyüyebilir. Yoğun biçimde dallıdır. Yapraklar sapsız, üst yüzeyi koyu yeşil renkli, alt yüzeyi soluk renkli, 3 cm uzunluğunda, 2 cm genişliğinde, dört sıra halinde dizili ve eliptik ila ters yumurtamsıdır. Çiçekler 1,5 cm çapında ve menekşe mavisi ya da morumsu pembe renklidir. Bunlar dalların ucunda 5 ila 8 cm uzunluğundaki küme halindedir. Dilimizde çalı mavişi adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Veronica × franciscana doğal olarak Yeni Zelanda’da yayılış gösterir ancak süs bitkisi değeri nedeniyle dünyanın birçok bölümünde yetiştirilmektedir. Mevcut takson Veronica elliptica × Veronica speciosa‘nın melezidir. Bahçe ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle haziran ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins Azize Veronica’ya adanmıştır. Cinsin çiçeklerinin Veronica’nın duvağına benzemesine işaret eder. Hristiyan teolojisine göre İsa çarmıha gerilmeye götürülürken yüzündeki kan ve terleri silmesi için Veronica kendisine bir mendil uzatır. İsa mendille yüzünü silip geri uzattığında, Veronica mendilde İsa’nın yüzünün belirdiğini görür. Veronica Antik Yunanca orijinlidir ve gerçek resim anlamına gelir. Diğer bir söylenceye göre, Harran kralı Abgar vebaya yakalanır ve elçisini şifa dağıtıcı olarak meşhur olan İsa’ya gönderir. Elçi İsa’ya gelip kralı tedavi etmesini söyler, İsa bunun olamayacağını söylediğinde de en azından resmini yapıp krala götürmek için izin ister. İsa bunu kabul eder ancak yüzündeki nur yüzünden elçinin gözleri kamaşır ve resmi çizemez. Bunun üzerine İsa su ister, su ile yüzünü yıkar, sonra yüzünü sildiği bezi elçiye uzatır. Yüzü olduğu gibi beze çıkmıştır. Epitet Latince San Francisco anlamına gelir. Tür, ABD’nin Kaliforniya eyaletindeki San Francisco’da bulunan Golden Gate Parkı’ndaki örnek üzerinden tanımlanmıştır.