Veronica (Mavişot)
Veronica (Mavişot) bazı türleri süs bitkisi olarak yetiştirilen, bazı türlerine de tıbbi amaçlarla başvurulan kalabalık bir cinstir.
Veronica (Mavişot) tek ya da çok yıllık otlardan oluşan bir cinstir. Gövdeler dik, yatık ya da sürünücü ve tabanı zaman zaman odunsudur. Yapraklar çoğunlukla karşılıklı, nadiren halkavi ya da almaşlı dizilişli, bölünmüş ya da bölünmemiş ve bırahteler genelde boyunca almaşlı dizilişlidir. Çiçek durumu tek ya da çok sayıda terminal ya da koltuklarda salkım halinde ya da başak halinde ya da yaprak koltuklarında tek haldedir. Çanak dört loblu ya da beş loblu ise üstteki lob diğer loblardan çok daha küçüktür.
Taç dört loblu ya da nadiren hafifçe iki dudaklı, tüp kısa, aya tabaksı ve mavi, mor, beyaz ve kırmızı renklidir. Ercikler iki adet, iplikçikler taç tüpünün arkadaki bölümüne yapışık ve başçıkların bölümleri paralel ya da ıraksaktır. Boyuncuk kalıcı, tepecik top başlı ve kapsül değişik biçimlerde, yanal olarak hafifçe ya da güçlü biçimde sıkıştırılmış, bir oyuklu ve bölümlüdür. Tohumlar kapsül başına 2 ila 50 adet, her iki yüzde düzleştirilmiş ve dışbükeydir. Cins büyük ölçüde kuzey yarımküreye özgüdür ancak dünyanın büyük bölümünde yayılış göstermektedir.
Cins Azize Veronica’ya adanmıştır ve cinsin çiçeklerinin Veronica’nın duvağına benzemesine işaret etmektedir. Hristiyan teolojisine göre İsa çarmıha gerilmeye götürülürken yüzündeki kan ve terleri silmesi için Veronica kendisine bir mendil uzatır. İsa mendille yüzünü silip geri uzattığında, Veronica mendilde İsa’nın yüzünün belirdiğini görür ve bu nedenle bitkilerin vefanın sembolü olarak görülmektedir. Veronica Antik Yunanca orijinlidir ve gerçek resim anlamına gelir. Diğer bir söylenceye göre, Harran kralı Abgar vebaya yakalanır ve elçisini şifa dağıtıcı olarak meşhur olan İsa’ya gönderir. Elçi İsa’ya gelip kralı tedavi etmesini söyler, İsa bunun olamayacağını söylediğinde de en azından resmini yapıp krala götürmek için izin ister. İsa bunu kabul eder ancak yüzündeki nur yüzünden elçinin gözleri kamaşır ve resmi çizemez. Bunun üzerine İsa su ister, su ile yüzünü yıkar, sonra yüzünü sildiği bezi elçiye uzatır. Yüzü olduğu gibi beze çıkmıştır.
Veronica prostrata diye bir türü var bu bitkinin Bursa’da. Nedense galiba Türkçe kayıtlarda-kaynaklarda hiç görünmüyor. Acaba bir eş adıyla (synonyme) mı kayıtlı diye bakıyor, yine sonuç alamıyorum. (Ben tabii bitkilere uzak .bir yerdeyim: Edebiyat. Sizin Kocaeli bitkileri siteniz olağanüstü güzel ve yararlı.)
Veronica prostrata Türkiye’den biliniyor, şuradan görebilirsiniz. Aynı bitki olduğundan emin olmak için yapraklar ve meyveyi karşılaştırın.
Çok teşekkürler.
Bugün fark ettim: Bitki bulucu’da Veronica prostrata diye çıkan bitkinin çiçekleri sizin sitenizde tanıttığınız Tarak mavişi’nin (V. pectinata) çiçeklerine de benziyor. Bu konuyla ısrarla ilgilenme sebebim de, bin dolayındaki Bursa bitkisine birer maniden oluşacak bir kitap yazmakta oluşum. Kocaeli florasıyla Bursa florası birbirine çok yakın: Manisini yazdığım bitkilerin yarıdan fazlası sizin sitenizde de mevcut.