Salix × fragilis (Gevrek söğüt)

Salix × fragilis (Gevrek söğüt), Söğütgiller ailesine bağlı Söğüt cinsinden genellikle 10 ila 20 metre büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövdenin çapı bir metreyi bulabilir. Dallar kahverengi yeşil renkli, düz, parlaktır. Bunlar ilkin tüylü, sonra tüysüzdür ve kolayca kırılırlar. Erkek ve dişi kedicikler 4 ila 6 cm uzunluğundadır. Tohumlar mayıs ve haziran aylarında olgunlaşır. Yapraklar mızraksı, parlak yeşil renkli, 9 ila 15 cm uzunluğunda ve 1,5 ila 3 cm genişliğindedir. Bunlar ilk açtıklarında tüylüdürler ancak daha sonra tüysüz hale gelirler. Erkek ve dişi çiçekler ayrı ağaçlarda bulunur. Dilimizde gevrek söğüt adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Kew’e göre anavatanı Türkiye olup, S. alba × S. euxina‘nın melezidir. Günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Ormanlık alanlar ve dere kenarlarında görülen bitki umumiyetle nisan ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince su yanında anlamına gelir. Cinsin üyelerinin büyük bölümü sulak alanların kenarında görülür. Söğütlerin sulak alanları tercih etmeleri benzer benzeri tedavi eder anlayışı kapsamında, sulak yerlere yakın yaşayan insanlarda görülen (romatizma gibi) hastalıkları tedavi edeceği düşünülmüştür. Cinsin Türkçe adı olan söğüt kelimesi Türkçedir. Epitet Latince kırılgan anlamına gelir. Dalların rüzgar ya da donda kolayca kırılmasına atıftır.

Kullanımı#

İç kabuğu çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Ayrıca kurutularak ekmek yapımında kullanılmaktadır. Genç sürgünler çiğ ya da pişirilerek yenilmektedir.

Taze kabuk yatıştırıcı, büzücü ve ateş düşürücü olarak kullanılmıştır. Ayrıca romatizma, artrit, gut, ishal, dizanteri, ateşli hastalıklar, nevralji ve baş ağrısının tedavisinde dahili olarak alınır. Yapraklar küçük ateşli hastalıkların ve koliklerin tedavisinde dahili olarak kullanılmıştır. Kabuğu lapa haline getirilerek yara iyileştirici ve kanama durdurucu olarak kullanılmıştır.

Hamile olanlar uzak durmalıdır. Böbrek hasarına neden olabilir.