Plantago afra (Ateşyaprağı)

Plantago afra (Ateşyaprağı), Sinirotugiller ailesine bağlı Sinirotu cinsinden genellikle 2 ila 15 cm boylanabilen tek yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde açık, dik ya da yükselici, uzatılmış ve dallı ya da tabanda dallı, salgılı, tüylü ve havlı ya da kısaca cılız tüylü, düğümlerarası 3 ila 7 cm uzunluğundadır. Yapraklar karşılıklı dizilişli olup, koltuklarda demek halindedir ve bu nedenle halkavi dizilişli izlenimini uyandırır. Bunlar darca şeritsi ila şeritsi mızraksı, 1 ila 4 cm uzunluğunda ve 1 ila 2 mm genişliğinde, düz ya da iki dişli, düz ya da kenarlardan hafifçe katlı, kısaca cılız tüylü, tüylü ya da havlı ve salgılıdır. Çiçek başları yuvarlak elipsoit ya da kısaca yumurtamsı küresel, 6 ila 20 mm uzunluğundadır. Çanak yapraklar mızraksı ile darca yumurtamsı, 3 ila 3,5 mm uzunluğunda ve belirgin orta damarlıdır. Taç lobları darca yumurtamsı mızraksı, 2 ila 2,5 mm uzunluğunda, ucu sivri ve çıplaktır. Kapsül dikdörtgensi küreseldir. Tohumlar çıplak ve kayıksıdır. Dilimizde ateşyaprağı adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Plantago afra doğal olarak Afrika ve Akdeniz havzası ile Pakistan arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Tarlalar, yol kenarı, ve otoyol kenarlarında görülen bitki umumiyetle şubat ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 500 metreye kadar olan rakımlarda Körfez ve İzmit ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince ayak tabanı anlamına gelir. Cinsin yapraklarının (genelde) yere yatık olmasına işaret eder. Ayrıca bu yapraklar zamanla ayak izini andırır. Yine ayrıca cinsin ayağın altına konulduğunda yorgunluğu gidereceğine inanılırdı. Epitet Latince Afrika anlamına gelir. Türün tip yerine işaret eder. Özgün tanımda bu “Habitat in Sicilia, Barbaria” olarak belirtilmiştir.