Pinus brutia (Kızıl çam)

Pinus brutia (Kızıl çam), Çamgiller ailesine bağlı Çam cinsinden genellikle 20 ila 35 metre büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde 1 metre çapa ulaşabilir. Sürgünler çıplak, genellikle ilk yıl kırmızımsı, zamanla grimsi kahverengi ya da nadiren tamamı grimsi renklidir. Düzensiz dallar açık bir taç oluşturur. Alt bölümde kabuk kalın, pullu, çatlaklı, kırmızı kahverengi desenlidir. Taca doğru devetüyü rengi, ince, lapa lapadır. Tacın üst bölümünde turuncu kırmızı renklidir. Sürgünler ince, gri devetüyü rengidir. Yapraklar 10 ila 16 cm uzunluğunda, 0,5 ila 1,5 mm genişliğinde, pörsük ve açık yeşil renklidir. Kozalak 6 ila 11 cm uzunluğunda ve açık kahverengi renklidir. Dilimizde kızılçam, pür çam ve Türk çamı adları ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Pinus brutia doğal olarak Balkanlar ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Ormanlık alanlarda görülen bitkinin kozalakları umumiyetle aralık ve mart ayları arasında olgunlaşmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda Derince ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince reçine anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin reçineli yapısına işaret etmektedir. Epitet Latince Brutia anlamına gelir ve açık bir şekilde türün tip yerine dikkat çekmektedir. Bugünkü Calabria/İtalya bölgesinin Roma dönemindeki adıdır ancak bitki İtalya’da görülmemektedir. Günümüzde Türk çamı ve Calabria çamı olarak bilinmektedir.

Kullanımı#

Tohumları çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Ağaçta bulunan yaprak bitleri (Marchalina hellenica) yaprakların özsuyunu emerek şekerli bir sıvı salgılarlar. Bu sıvı arılar tarafından toplanır ve böylece çam balı meydana gelir.

Reçinesinden elde edilen terebentin antiseptik, idrar söktürücü, deri kızartıcı ve parazit düşürücüdür. Böbrek ve mesane şikayetlerinin tedavisinde dahili olarak kullanılan değerli bir ilaçtır. Aynı zamanda solunum sistemi için çok faydalıdır ve bu nedenle mukoza zarının hastalıklarının ve öksürük, soğuk algınlığı, grip ve tüberküloz gibi solunum yolu şikayetlerinin tedavisinde yararlıdır. Harici olarak çeşitli cilt şikayetleri, yaralar, ve yanıklar için kullanılır.

Odun, talaş ve reçinesi hassas insanlarda dermatite yol açabilir.