Euonymus japonicus (Taflan)

Euonymus japonicus (Taflan), İğağacıgiller ailesine bağlı İğağacı cinsinden genellikle 2 ila 3 metre büyüyebilen her dem yeşil bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde diktir. Dallar gri yeşil ila gri kahverengi, silindirik ve çıplaktır. Yapraklar karşılıklı dizilişli, oval, 3 ila 7 cm uzunluğunda ve dişli kenarlıdır. Yaprak sapı en çok 1 cm uzunluğundadır. Çiçek kurulu genellikle koltuklarda belirir. Çiçekler gösterişsiz, dört parçalı, yeşilimsi beyaz renkli ve 5 mm çapındadır. Meyve küresel kahverengi, sarı ila kırmızı renklidir. Tohumlar koyu kahverengi, küresel; tohumları çevreleyen aril ise turuncu kırmızı renklidir. Güz aylarında meyve açılarak pembe tohumları dışarı çıkarır. Genç yaprakları kaynatılarak tüketilmektedir. Ayrıca geç yapraklar toz haline getirilip gıda boyası olarak kullanılmıştır. Gövde kabuğu antiromatizmal, idrar söktürücü ve toniktir. Tohumlarının zehirli olabileceği rapor edilmiştir. Dilimizde taflan adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Uzakdoğu’da yayılış gösterir ancak peyzaj bitkisi değeri ile dünyanın tamamında görülür. Peyzaj alanlarında görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins Antik Yunanca iyi isimli anlamına gelir. İsimlendirmenin nedeni açık değildir, ancak zehirli olduğuna dair yanlış inanç nedeniyle ironi yapılmış olabilir. Bu durumda kötü isimli olmalıydı. Antikçağda bitkinin otçul hayvanları zehirlediğine inanılırdı ve bu nedenle bitkiler ‘olumlu’ bir isim konulmak için geçerli bir nedene sahip değildi. Beri taraftan bitki otçul hayvanlar için zehirli değildir, aksine onların besili olmalarını sağlar. Bu durumun nedeni Yunanca ile Latince arasındaki tercüme hatasından kaynaklanmaktadır. Theophrastus’un kullandığı kelime bitkinin meyvesinin “kan kırmızı” rengine işaret etmektedir ancak kelime Yunancada ölüm anlamına da gelmektedir. Metin Latinceye tercüme edilirken ölüm anlamı tercih edilmiştir. Kelime ayrıca şans eseri anlamına da gelir, bitkiler antikçağda üretkenlikleri ile meşhurdu. Türkçe adı iğağacı, çalıların geçmişte yün eğirme amaçlı iğ yapımında kullanılmalarına işaret eder. Epitet Latince Japonya anlamına gelir. Türün tip yerine işaret eder.