Capsicum annuum (Biber)

Capsicum annuum (Biber), Patlıcangiller ailesine bağlı Biber cinsinden genellikle 20 ila 80 cm büyüyebilen tek yıllık, çok yıllık ya da çalımsı bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde dik, tüysüzce ve dallıdır. Yapraklar tek ya da çift halde, tüysüzce, uzun saplı, dikdörtgensi yumurtamsı ya da yumurtamsı mızraksı, 4 ila 13 cm uzunluğunda, 1,5 ila 4 cm genişliğinde, düz kenarlı ve tepede sipsivridir. Çiçek durumu tek çiçekli ya da birkaç çiçekten oluşan küme halindedir. Çanak kupamsı, dalgalı kenarlı, 2 ila 3 mm uzunluğunda, 3 mm genişliğinde ve dişleri hayli kısadır. Taç beyaz renkli, zaman zaman yeşilimsi ila morumsu lekeli ve 1 cm uzunluğundadır. Meyve biçim bakımından hayli değişken, 1 ila 25 cm uzunluğunda, genellikle kırmızı, zaman zaman turuncu, yeşil, sarı, mor ya da siyah renklidir. Tohumlar soluk sarı renkli, tablamsı ya da böbreksi ve 3 ila 5 mm uzunluğundadır. Dilimizde biber adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Doğal olarak Orta ve Güney Amerika’da yayılış göstermektedir ancak mutfak değeri nedeniyle dünyanın büyük bölümünde yetiştirilmektedir. Bahçe, tarla ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle mayıs ve kasım ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince kutu anlamına gelir. Cinsin meyve yapısına işaret eder. Epitet Latince tek yıllık anlamına gelir. Türün yaşam döngüsüne işaret eder. Bu terim, bitkinin tohumdan yetiştiği yıl çiçek açıp meyve verdikten sonra ölmesini ifade etmektedir. Basitçe bitkinin yaşam döngüsü aynı yıl içinde gerçekleşmektedir.

Kullanımı#

Meyvesi C vitamini açısından hayli zengindir ve çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Bazı varyeteler oldukça acıdır ve bunlar çeşni amaçlı kullanılmaktadır. Ancak acı olmayan varyeteleri salata ve yemeklere eklenmektedir. Meyve kurutularak toz biber adlı baharat elde edilmektedir. Amerika yerlileri biberi düşmanlarına karşı kullanmıştır. Bugün de toplumsal olayları bastırmak amacıyla polis tarafından kullanılmaktadır. Kocaeli’de çiçekçilerde ve semt pazarlarında ilgi çekici meyvelere sahip kültivarları süs bitkisi olarak satılmaktadır.

Meyveleri düşük dozda alındığında hemoroit ve romatizma tedavi edici, antiseptik, terletici, sindirime yardımcı, salya yapıcı ve toniktir. Varisli damarlar, astım ve sindirim problemlerinin tedavisinde dahili olarak alınır. Haricen burkulma, çıbanlar, nevralji, plörezi tedavisinde kullanılır. Etkili bir deniz tutması önleyicisidir. Gözle teması halinde ağrılı tahrişe neden olabilir.