Campanula glomerata subsp. hispida (Yumak çanı)

Campanula glomerata subsp. hispida (Yumak çanı), Çançiçeğigiller ailesine bağlı Çançiçeği cinsinden genellikle 20 ila 60 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde basit, dik ve havlı ya da tüysüzcedir. Taban yaprakları saplı, oval mızraksı, hafifçe yüreksi iken gövde yaprakları mızraksı, sapsız ve sarılıcıdır. Çiçekler 2 ila 3 cm çapındadır ve 15 ila 20 arası sapsız çiçek bir küme oluşturur. Bunlar terminal salkımlar halinde üst yaprakların koltukları üzerinde çıkarlar ve involusel brahteler ile çevrilidir. Taç çan biçiminde ve tüylüdür. Beş adet menekşe mavisi ya da morumsu mavi taç yaprak görülmektedir. Ercik üç adet ve çıplaktır. Kapsül üç bölümlüdür. Tohum kapsül başına çok sayıda, küçük ve sarımsı renklidir. Dilimizde yumak çanı adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Campanula glomerata subsp. hispida doğal olarak Balkanlar ile Kafkasya arasındaki bölgede yayılış gösterir. Çalılık, orman açıklıkları ve çayırlarda görülmektedir. Umumiyetle haziran ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince küçük çan anlamına gelir ve açık bir şekilde cins içinde yaygın olan taç yapısına işaret eder. Epitet Latince kümelenmiş anlamına gelir ve bu bağlamda çiçeklerin tepede küme halinde bulunmasına işaret eder. Bu terim, örneğin çiçeklerin baş benzeri bir yapıda küme halinde toplanmış olmasını imlemektedir. İkili adlandırma öncesi adı “Campanula pratensis, flore conglomerato”dur. Alttür epiteti ise Latince kıllı anlamına gelir ve alttürün çanaklarının kıllı olmasına işaret eder.

Kullanımı#

Yaprakları çiğ ya da pişirilerek tüketilmekte ve salatalara eklenmektedir. Çiçekler çiğ olarak yenilmektedir.