Clerodendrum trichotomum (Kısmet ağacı)

Tanımı

Çalı ya da küçük ağaç formunda bir bitkidir. 1,5 ila 10 metre boylanabilir. Dalcıklar kovucukludur. Yaprak sapı 2 ila 8 cm uzunluğundadır. Yaprak ayası yeşilimsi, yumurtamsı eliptik, üçgensi yumurtamsı, 5 ila 16 cm uzunluğunda, 2 ila 13 cm genişliğinde, kağıtsı, tabanı genişçe kamamsı, kesik ya da nadiren yüreksi, kenarları düz ya da nadiren dalgalı ve ucu sipsivridir. Çiçek kurulu koltuklarda ya da tepede, gevşek ve 8 ila 18 cm uzunluğundadır. Çiçek kurulu sapı 3 ila 6 cm uzunluğundadır. Çiçekler kokuludur. Çanak yeşilimsi iken zamanla mor renge bürünür, derince beş lobludur, loblar üçgensi mızraksı ila yumurtamsı ve sivri uçludur. Taç beyaz ya da pembemsi ve 2 cm çapındadır. Meyve mavi mor renkli ve küreseldir.

Gözlem bilgileri

Bitki doğal olarak Uzakdoğu’da yayılış gösterir ancak süs bitkisi değeri (özellikle meyvelerin olgunlaşma zamanında aldığı görünüm) nedeniyle ılıman kuşakta yaygın olarak yetiştirilir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Bahçe ve yol kenarında görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir. Ağustos ve ekim ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 1000 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adları

Dilimizde kısmet ağacı adı ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Antik Yunanca şans ağacı anlamına gelir. Bitki Uzakdoğu’da yaygın olarak şans, talih, kısmet getirmesi amacı ile kullanılır. Tür adı Latince üç çatallı anlamına gelir. Türün dal yapısına işaret eder.

Gıda

Genç yaprak ve sürgünler pişirilerek tüketilebilir.

Tıp

Yaprakları analjezik, kaşıntı giderici, hipotansif ve yatıştırıcıdır. Dermatit, hipertansiyon, eklem iltihabı ile ağrısı, uyuşukluk ve felç tedavisinde kullanılır. Siegesbeckia pubescens ile birlikte iltihap giderici olarak kullanılır. Tohumları bit öldürücüdür.

Fotoğrafları

© Doğan, Hüseyin (2022). Kocaeli Bitkileri.