Draba verna (Çırçır otu)

Draba verna (Çırçır otu), Turpgiller ailesine bağlı Kayadolaması cinsinden bir bitkidir.

Tanımı#

Halihazırda bazı kaynaklarda Erophila verna adı ile geçmektedir. Genellikle 2 ila 20 cm büyüyebilen tek yıllık sıkapoz bir bitkidir. Gövde birkaç ya da çok sayıda ve dalsızdır. Yapraklar tabanda kümelenir ve bunlar saplı, ters yumurtamsı, kaşıksı, ters mızraksı, dikdörtgensi ya da nadiren şeritsidir. Çiçek durumu 3 ila 6 mm uzunluğunda 4 ila 20 adet çiçek bulundurur. Çiçekler beyazdır ve dört derin çentikli taç yaprağa sahiptir. Gövde tek ya da çok sayıda ve yapraksızdır. Taç çok simetrili, beyaz, 0,5 cm uzunluğundadır. Çanak yaprak sayısı dörttür ve genelde kırmızımsıdır. Ercik sayısı altıdır, bunlardan dördü uzun ikisi de kısadır. Meyve ters yumurtamsı, ters mızraksı, mızraksı, eliptik, dikdörtgensi ya da şeritsi, düzleştirilmiş, 4 ila 9 mm uzunluğunda ve 1,5 ila 2,5 mm genişliğindedir. Tohumlar yumurtamsıdır. Yaprakları çiğ olarak tüketilebilir. İltihapları tedavi etmek için kullanılır. Büzücü ve yara iyileştiricidir. Yapraklarının biçimi nedeniyle dolama vakalarına iyi geleceği öne sürülmüştür ancak geleneksel tıpta bu yönde bir uygulama mevcut değildir. Dilimizde çırçırotu adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Akdeniz havzası, Batı Asya ve Avrupa’da yayılış gösterir ancak günümüzde Avustralya ve Amerika kıtalarına da dağılmıştır. Çayır, yol kenarı ve yamaçlarda görülen bitki umumiyetle şubat ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca buruk anlamına gelir. Cinsin tadına işaret eder. Epitet Latince bahar anlamına gelir. Türün oldukça erken dönemde çiçek açmaya başlamasına işaret eder. Bir nevi bahar habercisi çiçeklerdendir.