Vinca (Cezayirmenekşesi)
Vinca (Cezayirmenekşesi) her dem yeşil olması ve yer örtücü karakteri nedeniyle bir dizi türü süs bitkisi olarak yetiştirilen bir cinstir.
Vinca (Cezayirmenekşesi) genellikle 20 ila 70 cm, destek bulduklarında ise 2 metre büyüyebilen sarılıcı her dem yeşil ya da yaprak dökücü çalı ya da otlardan oluşan bir cinstir. Gövdeler sarılıcı ya da yükselici, dikensiz ve çıplak ve salgısız ya da salgılı havlıdır. Yapraklar saplı ve karşılıklı dizilmiştir. Çiçekler iri ve yaprak koltuklarında genellikle tektir. Taç mavi mor, mavi menekşe, menekşe, kırmızımsı mor ya da beyaz renkli ve tabaksı hunimsidir. Ercikler taç tüpünün tepesine yerleştirilmiştir. Meyve folikül formunda, genellikle çift, dik, kahverengi, ince, silindirik ila tespihsi, yüzeyi şeritli ve çıplaktır. Tohumlar darca yumurtamsı ila eliptik, kayıksı, kanatsız ve gagasızdır. Cins Avrasya ve Kuzey Afrika’ya özgüdür ancak günümüzde dünyanın büyük bölümüne dağılmıştır. Cinse bağlı bazı türler popüler süs bitkileridir. Bitki sonsuz dostluğu simgeler. Bitkiler Avrupa’da ölümle ilişkilendirilmiş ve bu nedenle mezarlara dikilmiştir. Ayrıca idam mahkumlarına da infazdan önce Vinca tacı takılmıştır.
Cins adı Latince bağlanan anlamına gelir. Bitkiler, tırmanıcı özellikleri nedeniyle Roma uygarlığında taç yapımında kullanılırdı. Ayrıca bitkilerin sarılıcı karakterine de dikkat çekmektedir. Antikçağda Mısır akasması olarak bilinmekteydi ancak bitki Avrupa’da da görülmektedir. Türkiye’de başka bir Afrika ülkesi olan Cezayir ile anılmaktadır. Oysa bitki Türkiye’de doğal olarak görülmektedir. Her iki isimlendirmenin nedeni de net değildir. Bitki asp olarak bilinen Naja haje gibi zehirli yılanların sokmalarına karşı panzehir olarak kullanılır. Naja haje Afrika kıtasına özgüdür ve hem Mısır hem de Cezayir’de görülür. Plinius, bitkinin sirke ile birlikte özellikle zehirli yılan sokmalarına karşı kullanıldığını kaydeder.
1. Bitki kış mevsiminde ölmekte; yaprak damarları orta damardan yayık 10-35 adet; sıklıkla seyrek biçimde algılanabilir 1. herbacea
1. Bitki her dem yeşil; yaprak damarları orta damardan yayık 40-60 adet
2. Yaprak kenarı kirpikli; çanak lobları kirpikli, 7-15 mm; yapraklar tabanda yüreksi ya da yuvarlak; tohumlar 7-10 mm major
2. Yaprak kenarı kirpikli değil; çanak lobları kirpikli değil, 3-4 mm; yapraklar tabanda genellikle kesik; tohumlar 5-7 mm minor
