Pinus sylvestris var. hamata (Sarı çam)
Pinus sylvestris var. hamata (Sarı çam) genelde makilik alanların sınırlarında ormanlar oluşturan bir çam türüdür.
- 1
Yaprak
Pinus sylvestris: 09/02/2021; Eriklitepe Tabiat Parkı; 950 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- 2
Dişi kozalak
Pinus sylvestris: 09/02/2021; Eriklitepe Tabiat Parkı; 950 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Pinales
- Aile:
Pinaceae
- Cins:
Pinus
- Literatür:
Bull. Soc. Imp. Naturalistes Moscou 11: 52 (1838).
- Yazar:
Steven
- Dağılım:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Pinus sylvestris var. hamata (Sarı çam), Çamgiller ailesine bağlı Çam cinsinden genellikle 5 ila 15 metre büyüyebilen bir bitkidir.
Tanımı#
Gövde açık kahverengi ve genç dalların kabuğu kırmızımsı iken yaşlı dalların sarımsı renklidir. Yapraklar mavimsi yeşil renkli, kanallı, bükük, sert, 3 ila 7 cm uzunluğunda ve 2 mm genişliğindedir. Tomurcuklar reçinelidir ve pulları belirgin biçimde saçaklı değildir. Kozalaklar yumurtamsı, soluk kahverengi ve sarkıktır. Pullar düzleştirilmiş ya da sivri biçimde piramitsi apofizlidir. Dilimizde sarıçam adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Pinus sylvestris var. hamata doğal olarak Balkanlar ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Ormanlık alanlarda görülen bitkinin kozalakları umumiyetle kasım ve şubat ayları arasında olgunlaşmaktadır ve bitkiyi 100 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Latince reçine anlamına gelir ve bu bağlamda cinsin reçineli yapısına işaret etmektedir. Epitet Latince ormanda anlamına gelir ve açık bir şekilde türün habitat tercihine dikkat çekmektedir. Özgün tanımda bu “Habitat in Europae borealis sylvis glareosis” olarak belirtilmiştir. Varyete adı ise Latince kancalı anlamına gelir.
Kullanımı#
Solunum sistemi üzerinde olumlu etkisi vardır. Reçinesi antiseptik, balgam söktürücü, balsamik ve idrar söktürücü özelliklere sahiptir. Ayrıca böbrek tedavisinde etkilidir. Yapraklarından elde edilen yağ astım ve bronşit tedavisinde kullanılmıştır. Tohumlar özellikle tüberküloz ve mesane enfeksiyonlarında yararlıdır. Çeşitli çam türlerinden elde edilen odun, talaş ve reçineler hassas insanlarda dermatite neden olabilir. Romatizma önleyici, antiseptik, aromaterapi, idrar söktürücü, balgam söktürücü, deri kızartıcı ve parazit düşürücüdür. Böbrek, mesane ve romatizmal rahatsızlıkların tedavisinde, ayrıca mukoza zarlarında ve solunum sıkıntılarının tedavisinde değerli bir çaredir. Yorgunluk, sinirsel tükenme, uykusuzluk, cilt tahrişlerini tedavi etmek için banyo suyuna eklenebilirler. Çeşitli göğüs şikayetlerinin tedavisinde uçucu madde olarak da kullanılabilirler. Tohumdan elde edilen esansiyel bir yağın idrar söktürücü ve solunum uyarıcı özellikleri vardır. Tohumlar, bronşit, tüberküloz ve mesane enfeksiyonlarının tedavisinde kullanılmıştır. Bunun yanında aşırı vajinal akıntıyı bastırmaya yardım etmek için tohumların kaynatılması harici olarak uygulanabilir.
Odun, talaş ve reçinesinin hassas insanlarda dermatite yol açabileceği rapor edilmiştir.