Malva cretica (Gülhatmi)

Malva cretica (Gülhatmi), Ebegümecigiller ailesine bağlı Ebegümeci cinsinden bir bitkidir.

Tanımı#

Halihazırda bazı kaynaklarda Althaea hirsuta adı ile geçmektedir. Genellikle 60 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir. Gövdeler yatık ya da yükselici, basit ya da dallı ve nadiren kırmızı renklidir. Yapraklar beş loblu, böbreksi ve alt yapraklar uzun saplı iken üsttekiler neredeyse sapsızdırlar. Sitipüller 5 ila 8 mm uzunluğundadır. Alt yapraklar dairesel yüreksi, beş loblu; ortadakiler elsi, mızraksı ve 3 ila 5 loblu ve yukarıdakiler ise genelde 3 lobludur. Taç yapraklar 11 ila 13 mm uzunluğunda, pembe ila leylak renkli, terminal kümede tek çiçekli, taç yapraklar uzun uçlu, yumurtamsı, başçık sarı renkli, ekçanak lobları sivri ve mızraksıdır. Merikarp hafif biçimde buruşuktur. Dilimizde gül hatmi adı ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Malva cretica doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Yol kenarı, tarlalar ve çalılıklarda görülen bitki umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ve İzmit ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca yumuşak anlamına gelir. Cinsin rahatlatıcı etkilerine işaret eder. Cins adı için hem Dioscorides hem de Theophrastus malakhe (μαλάχη) kelimesini kullanmakta olup, kelime Latinceye malva olarak geçmiştir. Tam olarak Türkçedeki ebegümeci kelimesinin karşılığıdır. Epitet Latince Girit anlamına gelir. Türün tip yerine işaret eder.