Genista carinalis (Kırtıl çalısı)
Genista carinalis (Kırtıl çalısı) genelde çalılık alanlarda görülen ve bahar sonundan yaz başına kadar çiçek açan bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Genista carinalis: 21/05/2019; Kocaeli Kent Ormanı; 354 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- 2
Meyve
Genista carinalis: 03/07/2023; Denizli Göleti; 220 m.; sulak alan. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Fabales
- Aile:
Fabaceae
- Cins:
Genista
- Literatür:
Spic. Fl. Rumel. 1: 3 (1843).
- Yazar:
Griseb.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Genista carinalis (Kırtıl çalısı), Baklagiller ailesine bağlı Borcak cinsinden genellikle 15 ila 30 cm büyüyebilen yayılıcı bir çalıdır.
Tanımı#
Diken görülmez. Gövde dallı ve tüysüzdür. Yapraklar basit, darca eliptik ya da şeritsi dikdörtgensi ve tüysüzdür. Çiçekler gevşek terminal salkım halindedir. Bırahte 1,5 ila 2 mm uzunluğunda, şeritsi ya da eliptik; çiçek sapı 1 mm uzunluğunda ve ikincil bırahteler 1,5 mm uzunluğundadır. Çanak 2,5 ila 4 mm uzunluğunda ve tüysüzdür. Bayrakçık 5 ila 7 mm uzunluğunda, üçgensi ve çıplaktır. Meyve oval sipsivri, seyrek tüylü ve tek tohumludur. Dilimizde kırtıl çalısı adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Balkanlar ve Türkiye’de yayılış gösterir. Orman açıklıkları, dere kenarı ve makilik alanlarda görülmektedir. Umumiyetle mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi deniz seviyesinden 600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ve Gebze ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Latince süpürge anlamına gelir ve bu bağlamda cins üyelerinin süpürge yapımında kullanılmasına işaret eder. Kelime ayrıca Keltçe çalı anlamına gelmektedir. Epitet Latince omurga gibi anlamına gelir. Bu terim, bitkinin belirli bir parçasında keskin bir çıkıntı barındırmasına dikkat çekmektedir. Carinalis terimi ayrıca, baklagiller ailesine özel bir terimdir ve alttaki iki taç yaprağın birleşmesi halinde oluşan durumun adıdır ve bu duruma kayıkçık adı verilir.
