Cruciata pedemontana (Tüylü sarılıkotu)

Cruciata pedemontana (Tüylü sarılıkotu), Kökboyagiller ailesine bağlı Sarılıkotu cinsinden genellikle 5 ila 45 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde ince, kırılgan, dik ila yükselici ya da yayık, basit ya da taban yakınından dallı belirgin dört köşe ile neredeyse silindirik ya da dört köşeli, köşeler boyunca geriye dönük pürüzlü ve tüylü, zaman zaman sadece düğümlerin altında, tüyler 1 ila 2 mm uzunluğunda ve yayılıcıdır. Düğümlerarası çok sayıda, uzunlukları farklı, sonunda 2 ila 5 cm uzunluğunda ve sadece en alttaki hafifçe kısaltılmıştır. Dilimizde tüylü sarılıkotu adı ile bilinmektedir.

Yapraklar genellikle her bir düğümde 4 adettir. Bunlar 2 ila 9 mm uzunluğunda, 1 ila 4 mm genişliğinde, tamamı yeşil renkli, yumurtamsı ila eliptik, küt ya da sivri uçlu, tek damarlı, yanal olanlar körelmiş, üstte tüylü ve kıllı kirpikli, kenarları hafifçe alta kıvrıktır. Talkım çiçek durumları 1 ila 3 adet çiçekli ve destekleyici yapraklardan çok daha kısadır. Çiçeklerin tamamı erseliktir. Çiçek durumu sapı ile çiçek sapı tüylü, 1,5 ila 2 mm uzunluğundadır. Meyve zamanı ise geriye kıvrılmaktadır. Taç soluk ila yeşilimsi sarı renkli, kupa biçimli, 0,5 ila 1 mm çapındadır. Meyve koyu kahverengi, pürüzsüz ve çıplaktır.

Gözlem bilgileri#

Cruciata pedemontana doğal olarak Akdeniz havzası ile Türkistan arasındaki bölgede yayılış gösterir. Ancak günümüzde Amerika kıtasında da doğallaşmıştır. Kayalık yamaçlar, alpin çayırlar ve çalılıklarda görülmektedir. Umumiyetle mayıs ve temmuz ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 100 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ilçesinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Latince haçlı anlamına gelir. Cinsin halkavi yaprak dizilişine işaret eder. Epitet Latince Piyemonte anlamına gelir ve türün tip yerine işaret eder.