Bellis sylvestris (Nine otu)

Bellis sylvestris (Nine otu), Papatyagiller ailesine bağlı Koyungözü cinsinden genellikle 7 ila 30 cm büyüyebilen bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde grimsi leylak ila zeytin yeşili renkli, kısa tüylerle kaplı ve dalsızdır. Yapraklar tabanda rozet oluşturur. Buradaki yapraklar 2 ila 5 cm uzayabilir ve parlak yeşil renklidirler. Taban yaprakları almaşlı dizilişli, kaşıksı ve tırtıklıdır. Ortadaki damardan dallanan 1 ila 3 arası damar bulunur. Bu damarlar türün ayırt edici özelliklerinden biridir. Dilsi çiçekler beyaz, sıklıkla pembe lekeli ve 40 ila 50 arası sayıdadır. Kapçık kahverengidir. 18 ila 22 arası sayıda çanak yaprak mevcuttur. Polenler sarı renklidir. Çiçekler güneşli havalarda açılır, hava kapalı iken ya da karanlık iken kapanır. Ayrıca çiçek başları güneşin hareketlerini takip eder. Yapraklar çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Çiçek tomurcukları ve taç yapraklar salata ve çorbalara eklenmiştir. Dilimizde güney çayır papatyası ve nineotu adları ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Orman açıklıkları ve yamaçlarda görülen bitki umumiyetle eylül ve ocak ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 800 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı, Libya kralının torunu Bellides’in (Bellidēs) adını taşımaktadır. Bellides, kırlarda bir başına dans ederken, mevsimlerin ve bitkilerin büyümesinin tanrısı olan Vertumnus’un dikkatini çeker. Vertumnus onu yakalamak istediğinde de Bellides, papatyaya dönüşür. Ayrıca Latince savaş anlamına gelen bellum kelimesinden de türetilmiş olabilir. Çünkü bitkilerin özsuyu kılıç ve mızrakların ucunu bağlamak için kullanılan bağları ıslatmak için kullanılmıştır. Söylenceye göre çiçeklerin kraliçesi tüm çiçeklerin davetli olduğu bir şölen tertipler. Utangaç olması nedeniyle Bellis çiçeğinin kraliçeyi tebrik ettiği sözleri bir fısıltı olarak çıkar ancak rüzgar sözlerini kraliçeye taşır. Kraliçe Bellis’e utanmaması gerektiğini söyler ve bunun üzerine Bellis utanarak kızarır. Bellis çiçeklerinin taç yapraklarında yaygın olarak görülen kırmızılık bu hikaye ile anlam kazanır. Epitet Latince ormanda anlamına gelir ve bu bağlamda türün habitat tercihine işaret eder.