Asparagus acutifolius (Tilkişen)

Asparagus acutifolius (Tilkişen), Kuşkonmazgiller ailesine bağlı Kuşkonmaz cinsinden 30 cm ila 1,5 metre büyüyebilen, her dem yeşil bir bitkidir.

Tanımı#

Gövde çok dallıdır. Yapraklar, aslında “cladode” adı verilen modifiye olmuş yapraksı gövdelerdir. Bunlar iğne benzeridir ve 5 ila 10 arası sayılarda demet halindedir. Çiçekler çan biçiminde, demetlerde tek ya da küçük kümeler halinde, 4,5 ila 5,5 mm uzunluğunda ve yeşil beyaz ila sarı renklidir. Meyve siyah renkli ve 5 ila 6 mm uzunluğundadır. Meyve başına 1 ila 2 arası sayıda tohum mevcuttur. Bilhassa genç sürgünler pişirilerek tüketilmektedir. Asparagus officinalis taksonuna göre aroması daha güçlüdür. Özellikle zeytinyağı ve limon suyu eklenerek tüketilmektedir. Asparagus acutifolius dilimizde tilkişen, acı ot, dikenli acı ot, kırgın otu, yabani kuşkonmaz ve kuşkonmaz adları ile bilinmektedir.

Gözlem bilgileri#

Asparagus acutifolius doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Ormanlık alanlar, çalılık ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle ağustos ve eylül ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1400 metreye kadar olan rakımlarda il genelinde gözlemlemek mümkündür.

Etimoloji#

Cins adı Antik Yunanca filiz ya da sürgün anlamına gelir. Bitkilerin taze sürgünleri tüketilmektedir, özellikle Asparagus officinalis (kuşkonmaz) meşhur bir mutfak bitkisidir. Epitet Latince sivri yapraklı anlamına gelir. Türün yapraksı gövdeleri (cladode) hayli sivridir ve dokunulduğunda acıtıcıdır. İkili adlandırma öncesi adı “Asparagus foliis acutis”tir.