Medicago turbinata (Boncuk yonca)
Medicago turbinata (Boncuk yonca) genelde işlenmemiş arazilerde görülen ve bahar aylarında çiçek açan tek yıllık bir bitkidir.
- 1
Çiçek
Medicago turbinata: 06/05/2025; Ballıkayalar; 70 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- 2
Meyve
Medicago turbinata: 06/05/2025; Ballıkayalar; 70 m.; ormanlık. © Hüseyin Doğan
- Alem:
Plantae
- Takım:
Fabales
- Aile:
Fabaceae
- Cins:
Medicago
- Literatür:
Fl. Pedem. 1: 315 (1785).
- Yazar:
(L.) All.
- Dağılım:
- Eşadlar:
Medicago turbinata (Boncuk yonca), Baklagiller ailesine bağlı Karayonca cinsinden genellikle 15 ila 40 cm büyüyebilen tek yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Bitki yoğun biçimde basit tüylerle kaplıdır. Kulakçık neredeyse düz ila dişlidir ve her iki uçta iki uzun, sivri uçlu lob ile bunların arasında daha kısa loblar bulunmaktadır. Yaprakçık 12 ila 16 mm uzunluğunda, 6 ila 8 mm genişliğinde olup alt yaprakları ters yumurtamsı-yumurtamsı iken üst yaprakları eliptik baklavamsıdır. Çiçek durumu sapı 1 ila 8 adet küme halinde çiçek taşımakta ve yaprak sapından daha uzundur. Çiçekler 5 ila 8 mm uzunluğundadır. Çanak dişleri çanak tüpü ile eşit uzunluktadır. Meyve erken dönemde çanak içinde büzüşmüştür. Geç aşamada küresel ila yumurtamsı, siğilli ila pürüzsüz, dikenli ya da dikensiz ve daima çıplaktır. Halka 5 ila 7 adet ve güçlü biçimde kalınlaşmıştır.
Gözlem bilgileri#
Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir ancak günümüze Avrupa ve Amerika’ya da dağılmıştır. Tahrip edilmiş araziler, kumlu topraklar, tarlalar ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle mart ve mayıs ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 100 metreye kadar olan rakımlarda Gebze ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji#
Cins adı Latince Medya anlamına gelir. Roma uygarlığında önemli bir yeri olan Medicago sativa’nın Media bölgesinden Avrupa’ya taşınmış olmasına işaret eder. Bitki geldiği coğrafyanın adı ile anılmıştır. Epitet Latince konik anlamına gelir ve açık bir şekilde türün meyve yapısına işaret eder. Özgün tanımda bu “fructus capsula turbinata rugosa” olarak belirtilmiştir.