Carex depressa subsp. transsilvanica (Yassı ayakotu)
Carex depressa subsp. transsilvanica (Yassı ayakotu) genelde dere kenarlarında görülen ve bahar aylarında çiçek açan kısa boylu bir bitkidir.
- 1
Başak
Carex depressa subsp. transsilvanica: 20/04/2025; Derbent Deresi; 40 m.; sulak alan. © Hüseyin Doğan.
- Alem:
Plantae
- Takım:
Poales
- Aile:
Cyperaceae
- Cins:
Carex
- Literatür:
Pl. Eur. 1: 158 (1890).
- Yazar:
(Schur) K.Richt.
Fotoğrafları
- Dağılım:
- Eşadlar:
- Kayıtlar:
Carex depressa subsp. transsilvanica (Yassı ayakotu), Hasırotugiller ailesine bağlı Ayakotu cinsinden genellikle 7 ila 30 cm büyüyebilen çok yıllık bir bitkidir.
Tanımı#
Yığınsı ve kısa rizomlu bir bitkidir. Gövdeler küt biçimde üç köşeli, ince ve neredeyse pürüzsüzdür. Taban kılıfları kahverengi olup zamanla lifli hale gelmektedir. Yapraklar 1,5 ila 3,5 mm genişliğindedir. Bunlar gövdelerden kısa, düz ancak kenarları sıklıkla geriye kıvrık, yumuşak, pürüzlü ve soluk yeşil renklidir. Erkek başak 0,5 ila 1 cm uzunluğundadır. Dişi başaklar 2 ila 4 adet, dikdörtgensi yumurtamsı, 0,8 ila 1,9 cm uzunluğunda, sıkı, üstteki 2 ya da 3 adet görece yakın, neredeyse sapsız ve erkek başağa yakındır. Alttaki bırahte yaprak benzeri, çiçek durumu ile eşit uzunlukta ya da daha uzun ve kılıfı 0,5 cm uzunluğundadır.
Alttaki başak, gövdenin tabanından çıkmakta olup 15 cm kadar uzunluktaki ince sap üzerindedir. Dişi dışkavuzlar ters yumurtamsı, torbacıklarla eşit uzunlukta, sivri uçlu, pürüzlü uçlu, omurgalı, kırmızımsı kahverengi ila soluk yeşil şeffaf ve yeşil renkli geniş orta damarlıdır. Torbacıklar soluk yeşilimsi kahverengi, armutsu, 2,8 ila 3,5 mm uzunluğunda, yuvarlak ila üç köşeli, saplı, ince duvarlı, çok damarlı, en azından üst bölümde havlı ve tüyleri yaslanıcıdır. Dilimizde yassı ayakotu adı ile bilinmektedir.
Gözlem bilgileri#
Carex depressa subsp. transsilvanica doğal olarak Doğu Avrupa ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Orman açıklıkları, çayırlar, yamaçlar ve dere kenarında görülmektedir. Umumiyetle nisan ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır. Bitkiyi 400 ila 1600 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ilçesinde gözlemlemek mümkündür. Biz 40 metrede gördük.
Etimoloji#
Cins adı Antik Yunanca kesmek anlamına gelir. Bu bağlamda bazı türlerin yapraklarının uzun, dar ve keskin kenarlı olmasına işaret etmektedir. Epitet Latince çökük anlamına gelir. Bitkinin kısa boyuna dikkat çekmektedir. Alttür epiteti Latince Transilvanya (Erdel) anlamına gelmektedir ve taksonun tip yerine işaret etmektedir.
