Bitkiler › Söğüt takımı › Menekşegiller › Menekşe › Hercai menekşe
Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Boya bitkisi, Süs bitkisi.
15 cm büyüyebilir. Çiçekler 1,5 cm çapındadır. Çiçekler erseliktir. Gövde genellikle dallı ve tüysüzdür. Yapraklar kısa saplı ve kulakçıklıdır. Rozet görülmez. Popüler bir süs bitkisidir.
Doğal olarak Avrupa ve batı Asya’da yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Orman sınırı, yamaçlar ve dere kenarında görülür. İzmit ilçesinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Hercai menekşe adı ile bilinmektedir.
Haziran ve ağustos ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adını Atlas’ın kızı Ia’dan almıştır. Bitkinin adı Yunanca’dan (ιον) Latince’ya geçmiş ve viola halini almıştır. Ia utangaç bir orman perisidir. Apollon’dan kaçarken, tanrıça Diana’nın yardımıyla menekşe çiçeğine dönüşmüştür. Menekşelerin, ormanlık alanların altında ve gölgeli yerlerde bulunması, Ia’nın utangaçlığı ve Apollon’dan saklanıyor olması ile bağdaştırılmaktadır. Benzer bir rivayet gizem tanrıçası Proserpine hakkında da anlatılmaktadır. Menekşe toplamakta olan Proserpine, yeraltı tanrısı Pluto’nun saldırısına uğramış ancak Ia’dan farklı olarak Proserpine kurtulamamıştır. Bitkinin adı ile ilgili diğer referans ise, nehir tanrısı İnakhos’un kızı İo’dan (Ἰώ) geldiği yönündedir. Menekşe ile beslenen Io, menekşe çiçeklerini Jüpiter’e ilk sunan kişidir. Tür adı Latince üç renkli anlamına gelir. Türün çiçek renginin alacalı olmasına işaret eder.
Genç yapraklar ve tomurcuklar çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir.
Epilepsi, astım, cilt hastalıkları ve egzama için başvurulur. Bronşit, astım ve soğuk algınlığı vakalarında kullanılır. Balgam ve idrar söktürücüdür. Yatıştırıcı, astım tedavi edici, iltihap giderici, yumuşatıcı, temizleyici, terletici, müshil ve yara iyileştiricidir.
Çiçeklerinden sarı, yeşil ve mavi boya elde edilir.
Doğan, Hüseyin (2022). Viola tricolor (Hercai menekşe) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/viola-tricolor/ Erişim tarihi: 30 January 2023