Viola dehnhardtii (Meşe menekşesi)
Tanımı
Viola dehnhardtii (Meşe menekşesi), Menekşegiller (Violaceae) ailesine bağlı Menekşe (Viola) cinsinden genellikle 4 ila 15 cm büyüyebilen gövdesiz ve çok yıllık bir bitkidir. Sitolonlar kısa, sürgünler ince ve kısadır ya da hiç sitolon görülmez. Kulakçıklar şeritsi mızraksı, uzun saçaklı ve salgılıdır. Yapraklar yumurtamsı yüreksi, sivri, dişli ve 3 cm civarındadır. Çiçekler kokulu, açık menekşe renklidir. Tohumlar ters yumurtamsıdır.
Gözlem bilgileri
Doğal olarak Akdeniz havzası ile Kafkasya arasında kalan bölgede yayılış gösterir. Çalılık ve ormanlık alanlarda görülen bitki umumiyetle mart ve nisan ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda İzmit ilçesinde gözlemlemek mümkündür.
Etimoloji
Cins adını Atlas’ın kızı Ia’dan almıştır. Bitkinin adı Yunanca’dan (ιον) Latince’ya geçmiş ve viola halini almıştır. Ia utangaç bir orman perisidir. Apollon’dan kaçarken, tanrıça Diana’nın yardımıyla menekşe çiçeğine dönüşmüştür. Menekşelerin, ormanlık alanların altında ve gölgeli yerlerde bulunması, Ia’nın utangaçlığı ve Apollon’dan saklanıyor olması ile bağdaştırılmaktadır. Benzer bir rivayet gizem tanrıçası Proserpine hakkında da anlatılmaktadır. Menekşe toplamakta olan Proserpine, yeraltı tanrısı Pluto’nun saldırısına uğramış ancak Ia’dan farklı olarak Proserpine kurtulamamıştır. Bitkinin adı ile ilgili diğer referans ise, nehir tanrısı İnakhos’un kızı İo’dan (Ἰώ) geldiği yönündedir. Menekşe ile beslenen Io, menekşe çiçeklerini Jüpiter’e ilk sunan kişidir. Tür 22 Eylül 1787- 1 Mayıs 1870 tarihleri arasında yaşamış Alman bitki bilimci Friedrich Dehnhardt’a adanmıştır.
Meşe menekşesi…
Viola dehnhardtii, genelde meşe ormanlarında görülen ve bahar aylarında çiçek açan çok yıllık bir bitkidir.
Dilimizde meşe menekşesi adı ile bilinmektedir.
Selamlar,
Bahçemdeki deki yabani menekşe (Dehnhardt) cok yayılmasına rağmen baharda çok az çiçek veriyor. Ayrıca şu anda (18Aralık2024) olmasına rağmen az da olsa çiçek açtı. Bol çiçek açması konusunda ne yapabilirim.
Bitki genelde gölgeli ve nemli meşe altlarını tercih ediyor. Buna benzer bir habitat oluşturmak faydalı olabilir.