Kocaeli Bitkileri | Vinca major (Cezayir menekşesi)

Cezayir menekşesi

Anahtar kelimeler: Zehirli bitki, Tıbbi bitki, Süs bitkisi, Akdeniz elementi.

Dolaşım

Bitkiler › Gentiyan takımı › Zakkumgiller › Cezayirmenekşesi › Cezayir menekşesi

Dağılımı

Bitki doğal olarak Akdeniz havzasında yayılış gösterir. Günümüzde yaygın olarak yer örtücü olarak dünyanın büyük bölümünde kullanılır.

Genel bilgiler

Sürgünleri 1 metreye çıkabilir ve geniş alanlara yayılırlar. Herdem yeşildir. Yapraklar parlak yumurtamsı, 2,5 ila 9 cm uzunluğunda ve ila 6 cm genişliğinde, tabanı yüreksi, tepede sivri ya da küt, kenarları kirpikli, yeşil renkli ve derimsidir. Yaprak sapı 5 ila 15 mm uzunluğundadır. Çiçekler yaprak koltuklarında çıkar ve mor, eflatun ya da beyaz renklidir. Meyve 2,5 ila 3,5 cm uzunluğundadır. Yetiştirilmesi kolay bir türdür. Donlara dayanıklıdır.

Gözlem

Dere kenarı, çalılık ve bahçelerde görülür. Gebze, Derince, Körfez ve İzmit ilçelerinde gözlemlenmiştir.

Yaygın adları

Büyük Cezayir menekşesi.

Çiçek zamanı

Mart-Nisan ayları.

Yükseklik

0-400 metre arası.

Etimoloji

Cins adı Latince “bağlanan” anlamına gelir. Bitkiler, tırmanıcı özellikleri nedeniyle Roma uygarlığında taç yapımında kullanılırdı. Antikçağda “Mısır akasması” olarak bilinirdi ancak bitki Avrupa’da da görülür. Türkiye’de başka bir Afrika ülkesi olan Cezayir ile anılır. Oysa bitki Türkiye’de doğal olarak görülür. Her iki isimlendirmenin nedeni de net değildir. Bitki asp olarak bilinen Naja haje gibi zehirli yılanların sokmalarına karşı panzehir olarak kullanılır. Naja haje Afrika kıtasına özgüdür ve hem Mısır hem de Cezayir’de görülür. Plinius, bitkinin sirke ile birlikte özellikle zehirli yılan sokmalarına karşı kullanıldığını kaydeder. Tür adı Latince “büyük” anlamına gelir. Türün cinse göre en büyük tür olduğuna işaret eder ve Vinca minor ile ayırt edilebilmesi için tercih edilmiştir.

Geleneksel tıp

Büzücü, temizleyici, yatıştırıcı, mide ağrısı geçirici ve toniktir. Damar genişletici etkilidir. Yüksek tansiyonu düşürmede kullanılır. Aşırı menstruasyon, anormal rahim kanaması, vajinal akıntı ve arterlerin sertleşmesinin tedavisinde dahili olarak kullanılır. Vajinal akıntı, burun tıkanıklığı, boğaz ağrısı ve ağız ülserlerine harici olarak uygulanır.