Viburnum opulus (Gilaburu)

Tanımı

Viburnum opulus (Gilaburu), Mürvergiller (Viburnaceae) ailesine bağlı Kartopu (Viburnum) cinsinden 1 ila 5 metre büyüyebilen bir çalıdır. Genç gövdeler pürüzsüzdür. Kabuk koyu gri, ince ya da kalın ve mantarlı ya da değildir. KIş tomurcukları yumurtamsı, saplı ve 4 ila 6 mm uzunluğundadır. Yapraklar karşılıklı dizilişli, geniş, yumurtamsı, 3 ila 5 loblu ve kenarları tırtıklıdır. Yaprakların üst yüzeyi tüysüz, alt yüzeyi bazen tüylüdür. Bunlar dökülmeden önce kırmızıya döner. Çiçekler 10 cm çapında ve şemsiye halindedir. Dış çiçekler verimsiz, iç çiçekler verimlidir. Olgun meyveler kırmızı renklidir. Meyveler tek tohum barındırır.

Gözlem bilgileri

Doğal olarak Avrasya ve Kuzey Afrika’da yayılış gösterir ancak günümüzde Amerika kıtasına da dağılmıştır. Sulak alanlar, orman sınırları ve yol kenarında görülen bitki umumiyetle mayıs ve haziran ayları arasında çiçek açmaktadır ve bitkiyi deniz seviyesinden 1400 metreye kadar olan rakımlarda Kartepe ve İzmit ilçelerinde gözlemlemek mümkündür.

Harita → Sinonimler → Herbaryum

Etimoloji

Cins adı Latince örmek/bağlamak anlamına gelmektedir. Cinsin çit bitkisi karakteristiğine işaret ediyor olması olasıdır. Epitet Galce akçaağaç anlamına gelir. Türün akçaağaç (Acer) ile bir ilgisi yoktur ancak yaprakları belirgin biçimde benzer.

Gıda

Meyveler çiğ ya da pişirilerek tüketilmektedir. Reçel yapımında kullanılmıştır.

Meyvelerinden kırmızı boya elde edilir.

Meyveler aşırı tüketilirse kusmaya ve ishale neden olabilir.

Tıp

İdrar arttırıcı, müshil ve yatıştırıcı etkilere sahiptir. Güçlü bir spazm çözücü ve astım, kramplar ve kolik veya ağrılı adet gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. Aynı zamanda sinirsel durumlar için yatıştırıcı bir ilaç olarak kullanılmıştır. Kabuk spazm çözücü, büzücü ve yatıştırıcıdır. Adet dönemi krampları, doğum sonrası spazmları ve düşük yapma tehdidi dahil olmak üzere tüm spazmları rahatlatmak için çay olarak içilmiştir. Aynı zamanda sinir şikayetlerinin ve debilitenin tedavisinde de kullanılmaktadır. Yapraklar ve meyveler iskorbüt hastalığı tedavi edici, kusturucu ve müshildir.