Gilaburu
Anahtar kelimeler: Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Boya bitkisi, Asgari endişe (LC), Avrupa-Sibirya elementi.
Dolaşım
Bitkiler › Hanımeli takımı › Mürvergiller › Kartopu › Gilaburu
Dağılımı
Doğal olarak batı Asya, kuzey Afrika ve Avrupa’da yayılış gösterir.
Genel bilgiler
3 metre büyüyebilir. Yapraklar karşılıklı dizilişli, geniş, yumurtamsı, 3 ila 5 loblu ve kenarları tırtıklıdır. Yaprakların üst yüzeyi tüysüz, alt yüzeyi bazen tüylüdür. Bunlar dökülmeden önce kırmızıya döner. Çiçekler 10 cm çapında ve şemsiye halindedir. Dış çiçekler verimsiz, iç çiçekler verimlidir. Olgun meyveler kırmızı renklidir. Meyveler tek tohum barındırır. Çiçekler erseliktir. Popüler bir süs bitkisidir.
Gözlem
Sulak alanlar, orman sınırları ve yol kenarında görülür. Kartepe ilçesinde gözlemlenmiştir.
Yaygın adları
Gilaburu, Girabolu, Kirabolu, Geleboru, Gilabada, Gildar, Giligili, Dağdığan ağ, Geleboru, Gilabada, Gildar, Giraboğlu, Gireboğlu, Gireboli.
Etimoloji
Cins adı Latince “örmek/bağlamak” anlamına gelmektedir. Cinsin çit bitkisi karakteristiğine işaret ediyor olması olasıdır. Tür adı Galce “akçaağaç” anlamına gelir. Türün akçaağaç (Acer) ile bir ilgisi yoktur ancak yaprakları belirgin biçimde benzer.
Mutfak
Meyveler çiğ ya da pişirilerek tüketilebilir. Reçel yapımında kullanılır.
Geleneksel tıp
İdrar arttırıcı, müshil ve yatıştırıcı etkilere sahiptir. Güçlü bir spazm çözücü ve astım, kramplar ve kolik veya ağrılı adet gibi rahatsızlıkların tedavisinde kullanılır. Aynı zamanda sinirsel durumlar için yatıştırıcı bir ilaç olarak kullanılır. Kabuk spazm çözücü, büzücü ve yatıştırıcıdır. Adet dönemi krampları, doğum sonrası spazmları ve düşük yapma tehdidi dahil olmak üzere tüm spazmları rahatlatmak için çay olarak içilir. Aynı zamanda sinir şikayetlerinin ve debilitenin tedavisinde de kullanılmaktadır. Yapraklar ve meyveler iskorbüt hastalığı tedavi edici, kusturucu ve müshildir.
Dikkat
Meyveler aşırı tüketilirse kusmaya ve ishale neden olabilir.
Biliyor musunuz?
Meyvelerinden kırmızı boya elde edilir.
Fotoğrafları
Literatür
Species Plantarum 1: 268. 1753. L.