Verbascum phlomoides (Yünotu)

derleyen:

Tanımı

30 ila 200 cm büyüyebilir. Boyunca grimsi ya da sarımsı kaba tüylü ve salgısız tüylüdür. Gövde silindirik ve genellikle basittir. Taban yaprakları dikdörtgensi ya da genişçe eliptik, 5 ila 45 cm uzunluğunda ve 3 ila 15 cm genişliğinde, zaman zaman tabanda kısaca lobludur. Yaprak sapı 4 ila 8 cm uzunluğundadır. Gövde yaprakları taban yapraklarına benzer ancak daha küçüktür. Çiçek kurulu genellikle basit ve 2 ila 9 arası çiçekten oluşan sıkı bir küme halindedir. Çanak lobları mızraksıdır ve uçları sivridir. Taç sarı renklidir. Kapsül genişçe yumurtamsı eliptik ve yoğun kaba tüylüdür. Çiçekler erseliktir. Tohumlar baharın sonuna doğru sera ortamında ekilebilir.

Gözlem bilgileri

Doğal olarak Avrupa’da yayılış gösterir. [Harita, Sinonimler, Herbaryum] Tahrip edilmiş araziler, yol kenarı ve orman açıklıklarında görülür. Kandıra ilçesinde gözlemlenmiştir. Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar. Deniz seviyesinden 500 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.

Türkçe adı

Dilimizde yün otu ve turuncu sığırkuyruğu adları ile bilinmektedir.

Etimoloji

Cins adı Latince sakallı anlamına gelir. Cinse bağlı birçok türde uzun ve yoğun tüyler görülür. Tür adı Antik Yunanca Phlomis gibi anlamına gelir. Türün Phlomis (çalba) cinsi ile yüzeysel benzerliğine işaret eder.

Tıp

Parazitleri vücuttan atmak için kullanılır. Çiçek ve yaprakları yatıştırıcı, antiseptik, büzücü, sakinleştirici, yumuşatıcı, balgam söktürücü, göğüs ağrısı giderici ve yara iyileştiricidir. Öksürük, bronşit, astım ve boğaz tahrişleri gibi çeşitli solunum yolu şikayetlerinin tedavisinde dahili olarak kullanılır. Çiçekli iken hasat edilir, hızlı ve özenli biçimde kurutulur. Aksi takdirde tıbbi özelliklerini kaybeder.