Bitkiler › Buğday takımı › Sazgiller › Saz › Şeytan mumu
Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki, Sucul bitki, Asgari endişe (LC).
3 metre büyüyebilir. Gövde sağlam yapılıdır. Yaprak ayası 6 ila 16 mm genişliğindedir. Dişi ve erkek çiçek başakları birbirlerinden 0,5 ila 2,5 cm uzaklıktadır. Dişi çiçek başakları 9 ila 28 cm uzunluğunda ve 2,5 ila 3 cm genişliğinde, başlangıçta koyu kahverengi iken zamanla beyazımsı benekli kahverengidir. Erkek çiçek başakları dişi çiçek başaklarından hafifçe daha uzundur. Çiçekler tek evciklidir. Meyve 1 ila 1,5 mm uzunluğundadır.
Doğal olarak kuzey yarımkürede yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Sulak alanlarda görülür. İl genelinde yaygın olarak gözlemlenmiştir.
Dilimizde Şeytan mumu, Su kamışı, Koğa, Semerci sazı, Semer otu ve Kılıçverdi adları ile bilinmektedir.
Haziran ve ekim ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 1600 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Antik Yunanca kedi kuyruğu anlamına gelmektedir. Cinsin çiçek kurulunun yapısına işaret eder. Tür adı Latince geniş yapraklı anlamına gelir. Türün cins özelinde ayırt edici özelliğine işaret eder.
Rizomlar kabukları soyulup pişirildikten sonra yenebilir. Kökler çiğ ya da pişirilerek tüketilir. Patates gibi haşlanarak yenebilir. Kökler kurutularak toz haline getirilebilir, bu toz protein açısından zengin olup buğday unu ile karıştırılabilir ve daha sonra ekmek, bisküvi, kek yapmak için kullanılabilir. Geç sonbahardan ilkbaharın başına kadar hasat edilmelidir, çünkü bu dönem nişasta açısından zengindir. Kökün yüzde sekseni karbonhidrattır. Genç sürgünlerin tadı salatalığa benzer.
Köklerinden yapılan bir lapa yara ve yanık tedavisinde kullanılır. Kanın pıhtılaşmasını engelleyici, büzücü, idrar söktürücü, süt arttırıcı, hemostatik, sakinleştirici ve toniktir. Böbrek taşları, kanama, ağrılı menstruasyon, anormal uterin kanaması, apseler ve lenfatik sistem kanseri tedavisinde dahili olarak kullanılır. Harici olarak parazit düşürücü, ishal ve yaralanmaların tedavisinde kullanılır. Boğmaca tedavisinde kökler kaynatılarak kullanılmıştır. Tohumları, yanıklarda ve haşlanmalarda pansuman olarak kullanılmıştır.
Hamile kadınlar için reçete edilmemelidir.
Hasırcılık ve semercilikte kullanılır. Çiçek başları mum olarak kullanılabilir.
Doğan, Hüseyin (2022). Typha latifolia (Şeytan mumu) - Kocaeli Bitkileri. Erişim adresi: https://kocaelibitkileri.com/typha-latifolia/ Erişim tarihi: 7 February 2023