Bitkiler › Çobançökerten takımı › Çobançökertengiller › Çobançökerten › Demir dikeni
Tıbbi bitki, Yenilebilir bitki.
Gövdeler taçtan itibaren 10 cm ile 1 metre arası yayılabilir, sık dallıdır. Bunlar genelde tabana paraleldir, gölgede ve diğer uzun bitkilerin arasında daha fazla uzayabilir. Taçtan gelen gövde yoğun bir biçimde tüylüdür. Yapraklar karşılıklı dizilişli ve teleksidir. Yaprakçıklar karşılıklı dizilişli ve yoğun tüylüdür. Çiçekler 4 ila 10 mm genişliğindedir. Beş limon sarısı taç yaprak görülür. Çanak yaprak sayısı beş, ercik sayısı ondur. Çiçekler erseliktir.
Doğal olarak Afrika, Avrupa ve Asya’da yayılış gösterir. [Harita|Sinonimler|Herbaryum]
Tarlalar, yol kenarı ve tahrip edilmiş arazilerde görülür. İzmit ve Derince ilçelerinde gözlemlenmiştir.
Dilimizde Demir dikeni, Çarık dikeni, Çobançökerten, Demir bıtırağı, Demirliyen ve Deveçökerten adları ile bilinmektedir.
Haziran ve eylül ayları arasında çiçek açar.
Deniz seviyesinden 1200 metreye kadar olan rakımlarda gözlemlenebilir.
Cins adı Latince demir dikeni anlamına gelir. Demir dikeni antikçağ ve ortaçağda yaygın olarak kullanın üç sivri uca sahip olan bir silahtır. Bu silahlar ilkel mayınlardır, orduların geçiş noktalarına rastgele yerleştirilirdi. Bu silahlara basan atlar yaralanır ve bu dönemin önemli askeri unsuru süvari, atsız kalırdı. Cinsin meyveleri bu silaha benzer. Tür adı Latince karasal anlamına gelir. Tür çöl ve çorak bölgelerde su tutma kapasitesinin arttırılması ve erozyonu önlemesi için dikilmiştir. Günümüzde dünyanın büyük bölümünde istilacı tür durumundadır.
Yaprak, meyve ve genç sürgünler pişirilerek tüketilebilir. Kapsüller öğütülerek ekmek yapımında kullanılır. Yaprakları ayranı koyulaştırmak için kullanılır.
Tohumları düşük ilacı, değiştirici, parazit düşürücü, afrodizyak, sıkılaştırıcı, gaz giderici, yatıştırıcı, idrar söktürücü, adet akışı teşvik edici, süt arttırıcı ve toniktir. Kan dolaşımını uyarır. Kaynatılarak bel soğukluğu ve idrar kaçırma tedavisinde kullanılır. Gut ve böbrek hastalıkları tedavisinde etkilidir. Antikanser aktivite gösterir. Çiçekleri cüzam tedavisinde kullanılır. Gövde, uyuz ve sedef hastalığı tedavisinde kullanılır. Kurutulmuş meyveleri konjesyon, baş ağrısı, karaciğer, oftalmi ve stomatit tedavisinde etkilidir.
Vücut geliştirme aşamasında hayli popüler bir bitkidir ancak testosteron seviyelerini arttırdığına dair popüler inanış ispatlanmış değildir.
Görüşünüzü Yazın